Politie en rechtspraak op Bonaire

Bonaire is één van de veiligste vakantiebestemmingen van het Caribische gebied. Op de meeste eilanden in de Cariben staan om de hotels en resorts hoge hekken om de gasten te beschermen tegen potentiële gevaren. Dit soort afrasteringen zul je niet bij de Bonairiaanse hotels en resorts aantreffen. Bonaire kent geen gebieden, wijken of straten die als no-go area zijn aan te merken. Over het gehele eiland kun je veilig over straat.

Politie

De Bonairiaanse politie heeft een prima reputatie. Over het algemeen zijn de dienders van de wet op het Caribische eiland vriendelijk en servicegericht. Het hoofdkantoor van de politie zetelt in het centrum Kralendijk. Daarnaast zijn er politiebureaus in de wijk Amboina en in de tweede stad van Bonaire: Rincon. In het bureau van Amboina zijn de barioregisseur en het Bureau Slachtofferhulp gehuisvest.

Sinds 10 oktober 2010 bestaat het Korps Politie Bonaire, Sint Eustatius en Saba (KPBES, Korps Politie BES). Officieel heet het korps 'Korps Politie Caribisch Nederland': KPCN. Het Korps Politie Caribisch Nederland heeft ook zijn eigen korpsembleem. Het KPCN heeft op Bonaire 115 dienders in dienst (2012). Het operationele werk van het KPCN bestaat uit de vier volgende onderdelen: intake, noodhulp, toezicht & handhaving en opsporing.

Hildegard Buitink is de huidige politie korpschef van Bonaire en leidt ook het politiekorps van de overige twee BES-eilanden. Ronald Plasterk (minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) is de huidige Korpsbeheerder. Om Bonaire nog veiliger te maken zal het aantal rechercheurs op het Caribische eiland de komende jaren sterk worden uitgebreid.

De drie BES-eilanden hebben naast één politieorganisatie ook één brandweerorganisatie. Dit alles om de kosten te besparen. De drie gezaghebbers van BES-eilanden blijven verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en houden het bevel over de brandweer. Er is één gezamenlijke ultramoderne meldkamer voor de politie, brandweer, ambulance en de Koninklijke Marechaussee (Kmar) op Bonaire voor de drie BES-eilanden. Medewerkers van deze meldkamer hebben uiteraard grote kennis van alle drie de BES-eilanden.

Bonaire wordt overigens steeds verder digitaal in kaart gebracht, dit is van groot belang voor de hulpverleners. Zo'n politiekorps voor drie eilanden die op ongeveer 900 kilometer afstand van elkaar liggen is uniek in de wereld. Het hoofdkantoor van de politie op Bonaire zetelt in Kralendijk.

Om de alarmering en hulpverlening op Bonaire scherp en op een hoog nivo te houden wordt er twee maal per jaar een rampenoefening gehouden. Bij deze rampenoefening zijn de politie, brandweer, ambulancedienst, het ziekenhuis, het vliegveld, militairen en andere hulpdiensten betrokken.

Preventief fouilleren

Periodiek organiseert de Bonairiaanse politie tezamen met de Koninklijke Marechaussee en het Openbaar Ministerie preventieve fouilleeracties. Op deze manier proberen de autoriteiten zoveel mogelijk illegale (vuur)wapens op te sporen om op die manier de veiligheid op het duikeiland naar een hoger nivo te tillen.

Op Bonaire mogen alleen medewerkers van de politie, Koninklijke marechaussee en de douane een wapen dragen. Toen het duikeiland nog geen bijzondere gemeente van Nederland was, waren ook de medewerkers van bewakingsbedrijven bevoegd om een wapen te dragen.

Bijscholing

Door het Korps Politie Caribisch Nederland worden doorlopend bijscholingscursussen aangeboden. Zo werd in 2012, in samenwerking met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI), de cursus 'zedendelicten' gegeven.

Deze training werd gevolg door officieren van justitie, politieambtenaren van de technische recherche, politieartsen en jeugd- en zedenrechercheurs. Op deze manier gaan alle betrokken partijen op dezelfde manier werken en zijn de diensten bovendien beter op elkaar afgestemd.

Koninklijke Marechaussee (Kmar)

Op Bonaire is ook de Koninklijke Marechaussee (onderdeel van het Ministerie van Defensie) aan het werk. Zij is verantwoordelijk voor de grensbewaking van de luchthaven en de zeegrenzen. Daarnaast houdt zij zich bezig met immigratiewerkzaamheden. Bovendien assisteert ze de politie bij surveillance activiteiten. De leden van de Koninklijke Marechaussee zijn zes maanden op het eiland werkzaam en worden dan vervangen door nieuwe Marechaussees.

Openbaar Ministerie

Sinds 10 oktober 2010 hebben de landen Curaçao, Sint Maarten en Nederland – voor wat betreft Bonaire, Sint Eustatius en Saba – elk een eigen OM. Aruba heeft zijn eigen procureur-generaal. Deze drie zelfstandige Openbare Ministeries hebben elk een parket in eerste aanleg onder leiding van een hoofdofficier van justitie (HOvJ).

Aan het hoofd van de Parketten staat één gezamenlijke Procureur-Generaal (PG), die kantoor houdt op elk eiland. Tot de PG behoren twee advocaten-generaal toe. Het parket van de PG bevindt zich op Curaçao. De PG legt verantwoording af aan de ministers van Veiligheid en Justitie van Curaçao, Sint Maarten en Nederland.

David C.I. van Delft is de huidige hoofdofficier van Justitie voor het parket op de BES-eilanden. Van Delft houdt zich bezig met de coördinatie en kwaliteit van strafzaken vanaf de intake, aansturing en begeleiding van opsporingsonderzoeken tot en met executie van vonnissen. Op 20 januari 2012 werd door Minister Opstelten, van het ministerie van Veiligheid en Justitie, de officiële opening verricht van het nieuwe gebouw van het Openbaar Ministerie Caribisch Nederland (OM BES) op Bonaire.

Geldboete inningsactie

Iedere maand organiseert het Openbaar Ministerie op Bonaire een zogenaamde 'geldboete inningsactie'. De officier van Justitie gaat dan tezamen met politieambtenaren op zoek naar personen op Bonaire die nog een geldboete hebben openstaan.

Rechters

Op Bonaire is één permanente rechter die op het eiland woont en werkt en onderdeel is van het Gerecht in Eerste aanleg van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. Als je het niet eens bent met de beslissing van het Gerecht in Eerste aanleg van Bonaire, Sint Eustatius en Saba kun je in hoger beroep gaan bij het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van Aruba, Curaçao, Sint Maarten en de BES-eilanden. Het Gemeenschappelijk Hof zetelt op Aruba, Curaçao en Sint Maarten, en kan ook zitting houden op de BES-eilanden.

Is er in hoger beroep een uitspraak geweest dan is het daarna nog mogelijk om in cassatie te gaan bij de Hoge Raad der Nederlanden. De Hoge Raad der Nederlanden is het hoogste rechtscollege van het Koninkrijk der Nederlanden en zetelt in Den Haag.

Justitiele Inrichting Caribisch Nederland, locatie Bonaire (JICN)

De Justitiele Inrichting Caribisch Nederland, locatie Bonaire (JICN) dient zowel als Huis van Bewaring en als Justitiele Inrichting en bevindt zich aan de Kaya Gilberto F. Croes z/n, te Kralendijk. De naam in het Papiaments is Institushon Hudisial Karibe Hulandes, sitio Boneiru.

Het complex heeft een capaciteit van 112 plaatsen voor mannen, vrouwen en jeugdigen. Van deze 112 gevangeniscellen zijn er 24 zogenaamde 'containercellen'. Deze containercellen zijn omgebouwde zeecontainers waar twee gedetineerde in kunnen verblijven. Op een populatie van ongeveer 16.500 mensen, zijn er op Bonaire 7 keer meer plaatsen voor gedetineerden als in Europees Nederland.

Deze grote cellencapaciteit is hard nodig. Enerzijds zijn er na 10 oktober 2010 22 Bonairiaanse gedetineerden vanuit Curaçao overgebracht naar Bonaire. Curaçao vond dat Europees Nederland maar zelf voor haar gedetineerden moest gaan zorgen na de staatkundige veranderingen. 

Anderzijds is het Openbaar Ministerie begonnen met het uitvoeren van achterstallige vonnissen waarin hoge celstraffen waren opgelegd. Tot slot wordt de Bonairiaanse gevangenis ook bevolkt met gedetineerden uit de twee andere eilanden van Caribisch Nederland: Saba en Sint Eustatius.

In 2015 werd er een nieuwe justitiële inrichting op Bonaire geopend. Deze justitiële inrichting biedt plaats aan 96 gedetineerden en is gevestigd op ‘Plantashi Aruba’ (Plantage Aruba). De oude justitiële inrichting zal dan verdwijnen uit het centrumgebied van Kralendijk.

Sinds de staatkundige veranderingen van 10 oktober 2010 moeten ook de gedetineerden van de twee andere BES-eilanden (Saba en Sint Eustatius) hun straf uitzitten op Bonaire. Daarnaast wordt een deel van de gedetineerden van Bonaire, Saba en Sint Eustatius overgebracht naar gevangenissen in Europees Nederland.

Voor gedetineerden van Saba en Sint Eustatius is het verblijf op Bonaire extra zwaar. Op de twee Bovenwindse Eilanden is de voertaal voornamelijk Engels, terwijl op Bonaire Papiaments en Nederlands wordt gesproken. Daarnaast is de afstand tot familie en vrienden ver. Tussen enerzijds Saba en Sint Eustatius en anderzijds Bonaire ligt ruim 900 kilometer Caribische Zee.

Hondenproject

JICN is in 2013 begonnen met een hondenproject in de gevangenis. Een deel van de gedetineerden van de afdeling 'Jong Volwassenen' trainen en verzorgen één keer per 2 weken honden onder begeleiding van het dierenasiel Bonaire. Het doel van dit hondenproject is om het gedrag van gedetineerden positief te beïnvloeden. Het hondenproject draagt als titel 'Underdog Bonaire'.

Stichting Reclassering Caribisch Nederland (SRCN)

Op Bonaire, Saba en Sint Eustatius probeert de Stichting Reclassering Caribisch Nederland (SRCN) door middel van motivatie, stimulatie en controle bij delictplegers, gedragsveranderingen te bewerkstelligen waardoor de verdachten en/of daders van een delict weer delictvrij kunnen deelnemen aan de samenlevingen van de bovengenoemde drie eilanden. Roos Barelds is de huidige directeur van de SRCN.

GPS-enkelband 

Sinds januari 2012 maakt de SRCN ook gebruik van de GPS-enkelband bij het reclasseringstoezicht op verdachten en daders. Dankzij de GPS-enkelband wordt voorkomen dat verdachten door voorlopige hechtenis hun baan verliezen en dat daders uiteindelijk op een verantwoorde manier weer hun daai weten te vinden in de maatschappij. De SRCN en de Justitiele Inrichting Caribisch Nederland (JICN) adviseren de rechter en het ministerie van Veiligheid & Justitie over de inzet van de GPS-enkelband bij een verdachte of dader.

Middels de GPS-enkelband kan de SRCN locatiegeboden en locatieverboden controleren. Een locatiegebod betekent, dat een onder toezicht gestelde gedurende een bepaalde periode op een vast gestelde tijd en plaats ergens moet zijn. Een locatieverbod betekent, dat een onder toezicht gestelde gedurende een bepaalde periode op een bepaalde plek niet mag zijn. Overtreding van de locatiegeboden en/of locatieverboden kan betekenen dat de onder toezicht gestelde alsnog wordt overgebracht naar de JICN.

Bijzonder aan het elektronische toezicht van gedetineerden op Bonaire, Saba en Sint Eustatius is dat de bewaking van dit systeem loopt via het Nederlandse bedrijf ADT vanuit hun toezichtcentrum in Capelle aan de IJssel. De controle van de opgelegde regels aan de veroordeelden verloopt via satellietverbinding. Op het moment dat een drager van de GPS-enkelband zich niet aan de regels houdt slaat de enkelband automatisch alarm.

Advocatenkantoren

Op Bonaire zijn verschillende advocaten actief die juridische diensten leveren aan de overheid, particulieren en bedrijven, zowel in het strafrecht als privaatrecht. Naast het procederen is advisering een belangrijk deel van de werkzaamheden van de advocatuur op het Caribische eiland.

De advocatenkantoren zijn werkzaam in verschillende branches/sectoren/secties zoals: de luchtvaart, scheepvaart, consumptiegoederen, energie en natuurlijke hulpbronnen, financiële dienstverlening, overheid- en publieke sector, horeca en recreatie, vastgoed en projectontwikkeling, telecommunicatie, media en technologie.

Hierbij richten de advocatenkantoren zich op verschillende rechtsgebieden/praktijkgebieden zoals: het aansprakelijkheidsrecht, arbeidsrecht, bouwrecht, commerciële contracten, douanerecht, energierecht, faillissementen, fusie en overname, handelsrecht, ICT- en internetrecht, ondernemingsrecht, procedures en geschillen, projectontwikkeling, scheepvaart, vastgoed, vennootschapsrecht en vervoersrecht.