Citroenzanger

Op Bonaire wordt het gehoorzintuig niet alleen getrakteerd op het gejoel van noordoostpassaatwinden die langs torenhoge boomcactussen razen en het gerinkel van versteend koraal in kolkende brandingen, maar ook dat van fraai vogelgezang. Zangvogels kom je overal op het eiland tegen: in de tuinen van de hotels & resorts tot diep in de kunuku. Eén van de zangvogels die je op Bonaire kunt spotten én horen, is de citroenzanger.

Hoe wordt de citroenzanger op Bonaire genoemd?

Chipe protonotario (Papiaments), chipe lamoenchi (Papiaments), prothonotary warbler (Engels) en Protonotaria citrea (Latijn).

Taxonomische indeling

De citroenzanger behoort tot het dierenrijk, tot de stam van de chordadieren, tot de klasse van de vogels, tot de orde van de zangvogels, tot de familie van de Amerikaanse zangers en tot het geslacht van de Protonotaria.

Ongeveer zestig procent van alle vogelsoorten ter wereld behoort tot de zangvogels. Daarmee ressorteert het leeuwendeel van de vogels onder deze orde. Het zangrepertoire van de citroenzanger beperkt zich tot een eenvoudige maar luide ‘sweet, sweet, sweet, sweet’. Tijdens de vlucht maakt hij een ‘seep’-geluid.

Wat zijn de uiterlijke kenmerken van de citroenzanger?

De Latijnse benaming voor de citroenzanger is zogezegd de Protonotaria citrea. En dat is niet voor niets. Protonotaria komt van het laat-Latijnse Protonotarius. Een Protonotarius was een notaris die verbonden was aan het Oost-Romeinse Rijk (Byzantijnse Rijk). Deze notarissen droegen goudgeelgekleurde gewaden. Deze kleur komt ook terug bij de citroenzanger. Diens onderkant en kop hebben een gele kleur. De rug is olijfkleurig met grijsblauwe vleugels en staart. De citroenzanger is verder een kleine vogel met zwarte poten en een puntige snavel.

Wat staat op het menu van de citroenzanger?

Insecten en slakken.

Voortplanting

Het citroenzangervrouwtje bouwt haar nest in natuurlijke en kunstmatige holtes. Zo worden er soms oude spechtgaten gebruikt. Het mannetje bouwt ook nesten in zijn territorium, maar deze halfafgebouwde nesten worden niet gebruikt.

Tijdens het broedseizoen heeft de citroenzanger flink last van de bruinkopkoevogel. De bruinkopkoevogel is namelijk een broedparasiet. Het bruinkopkoevogelvrouwtje legt haar eitjes brutaal in het citroenzangernest en omzeilt daarmee de moeite die het kost om de eitjes uit te broeden en om voor de uitgekomen jongen te zorgen. Als de bruinkopkoevogelkuikens zijn uitgekomen, werken zij instinctief de citroenzangereitjes over de rand van het nest heen. Op deze manier krijgen ze al het het voedsel dat wordt aangevlogen door hun niet biologische ouders.

De citroenzanger kan er ook voor kiezen om de ‘vreemde’ eitjes uit het nest te werken, maar dat kan haar duur komen staan. Bruinkopkoevogels houden namelijk nauwlettend in de gaten hoe hun illegale eilegpraktijken verlopen. Mocht het citroenzangerkoppeltje niet willen meewerken, dan kunnen zij rekenen op repressailes; de bruinkopkoevogel zal dan rücksichtslos het nestje van de citroenzanger kapotmaken. Andere broedparasieten zijn koekoeken, langstaartwida’s, honingspeurders en koekoekseenden. Broedparasitisme komt niet alleen bij vogels voor, het fenomeen is ook beschreven bij verschillende insecten- en vissoorten.

Verspreiding

De citroenzanger is een zomergast in de moerasgebieden van het zuiden van Canada en het oosten van de Verenigde Staten, maar overwintert in de Caribische archipel, Centraal-Amerika en het noorden van Zuid-Amerika.

Wat is het leefgebied van de citroenzanger?

Citroenzangers hebben een voorkeur voor leefgebieden met een hoge boom- en plantdichtheid. Dit zijn habitats waar zich insecten en slakken ophouden; de prooidieren van de citroenzanger.

Vogelsoorten op Bonaire

Bekijk het overzicht van de vogelsoorten op Bonaire.