Column: Zonder vleermuizen geen Bonaire!

Het is nauwelijks voorstelbaar, maar als een tenger vliegend zoogdiertje van amper vijftig gram zou besluiten om Bonaire te verlaten, is het gedaan met vrijwel alle planten en dieren die nu op het Caribische eiland groeien, bloeien, rondhuppelen of rondfladderen. Vleermuizen zijn namelijk de enige diersoort die zuilcactussen op Bonaire kunnen bestuiven en deze zuilcactussen zijn zeer belangrijk voor het eiland; ze vormen een zogenaamde keystone species in het ecosysteem. Met andere woorden; voor deze plantensoort is een essentiële sleutelrol weggelegd binnen de natuur van het Caribische eiland.

Cactussen op BonaireBonaire is gezegend met een prachige natuur.

Proviandkast

Gedurende de droge periode zijn zuilcactussen (vruchten en bloemen) de proviandkast voor vrijwel alle insecten, hagedissen en vogels op Bonaire. En een lege proviandkast is niet verenigbaar met het leven. Simpel gezegd: zonder vleermuizen geen zuilcactussen en zonder zuilcactussen geen flora en fauna op Bonaire! Er komen acht verschillende inheemse vleermuissoorten voor op Bonaire. Van sommige soorten zijn er helaas nog maar zo’n honderd exemplaren over. De vleermuissoorten van Bonaire zijn in drie groepen te verdelen: één viseter, vijf insecteneters en twee nectareters.

Kamikaze piloten

Rifvissen moeten dus ook ’s nachts rekening houden met gevaar vanuit de lucht. Als het gaat schemeren, zoeken de verzadigde visetende vogels een geschikte rustplaats en gaan vervolgens braaf slapen. Tegelijkertijd ontwaken de hongerige hazenlipvleermuizen. Ze stijgen op in groepen vanuit grotten om verderop boven het rif dood en verderf te zaaien. De bewoners van het koraalrif moeten namelijk niet de fatale fout maken om ’s nachts te dicht aan het wateroppervlakte te zwemmen. De trillingen die dat veroorzaakt, worden namelijk haarfijn door het unieke sonarsysteem van de vliegende zoogdieren gedetecteerd. De hazenlipvleermuizen duiken vervolgens als kamikaze piloten naar het wateroppervlak om daar nietsvermoedende vissen met hun vlijmscherpe klauwen rücksichtslos uit het water te tillen.

Massa’s muskieten

De insectenetende vleermuizen zijn zeer welkom op Bonaire. Tijdens de natte periode wordt het eiland geteisterd door stekende muggen. Het is voor ons mensen onmogelijk om ze allemaal dood te meppen of met klamboes buiten de deur te houden. Voor de insectenetende vleermuizen zijn deze massa’s muskieten uiteraard één groot feest. De vleermuizen leveren dan ook een aardige bijdrage aan de reductie van deze hinderlijke en soms ziektekiemen dragende insecten (knokkelkoorts).

Nectar

Maar de twee vleermuissoorten die zich voeden met nectar zijn voor de natuur op Bonaire zogezegd essentieel. De langtongvleermuis en de langsnuitvleermuis lepelen het nectar uit de cactusbloemen. Bij deze actie laten de bloemen stuifmeel achter op de kop van de vleermuizen waardoor bij een bezoek aan een volgende bloem bestuiving plaatsvindt. Dit leidt uiteindelijk tot nieuwe vruchtvorming bij de cactussen.

Talrijke sprookjes en mythen

Door de eeuwen heen hebben sommige diersoorten door toedoen van de mens een slechte reputatie opgebouwd. Wolven, vossen maar ook vleermuizen spelen altijd een kwade rol in talrijke sprookjes en mythen. En alles wat je in alle ernst aan kinderen vertelt, blijft toch onbewust enigszins hangen verderop in hun leven. Zo betrap ik mezelf erop dat als ik een vleermuis door de schemering zie vliegen, ik direct de woorden hondsdolheid en bloeddrinkende vampiers door mijn brein laat schieten. Mede hierdoor is de aaibaarheidsfactor van de vleermuis laag en dat werkt niet in het voordeel van deze diersoort. Ieder mens kwijnt weg bij het zien van een net geboren donzig zeehondje (zeer hoge aaibaarheidsfactor) en raakt diep geschokt bij het zien van de beelden waarin deze dieren doodgeknuppeld worden ten behoeve van de bontindustrie. Er worden mondiaal doorlopend campagnes gevoerd om deze zinloze slachtingen een halt toe te roepen. En het lot van vleermuizen dan? Tja.

Tweeduizend grotten

Natuurlijk besluiten de vleermuizen op Bonaire niet uit eigen beweging de koffers te pakken om een stukje verderop maar eens te gaan kijken of het beter vertoeven is. Maar als wij als mensheid steeds meer van hun natuurlijke habitat frustreren of inpikken, worden ze toch licht nerveus. Vleermuizen en grotten vormen een onlosmakelijke en noodzakelijk tandem. Enerzijds fungeren de grotten als schuilplaats voor de vleermuizen en anderzijds dienen ze als plaats waar de jongen worden geboren. Sommige onderzoekers beweren dat het Bonaire dooraderd is met meer dan tweeduizend grotten. Accommodaties genoeg voor de vleermuizen zou je denken. Dus wat is het probleem?

Vleermuizen in grotVleermuizen in grot op Bonaire.

Drie essentiële elementen

Helaas stellen vleermuizen zeer hoge eisen aan de grotten waarin zij bivakkeren. De juiste temperatuur en luchtvochtigheid en absolute rust zijn drie essentiële elementen waaraan een grot moet voldoen, willen vleermuizen daar hun intrede doen. En dan wordt de spoeling van geschikte grotten op Bonaire al flink dunner. Uiteraard zijn de vleermuizen beschermd op Bonaire, grotten helaas niet. Dat wil zeggen grotten zijn beschermd tot het moment waarop een machtige projectontwikkelaar aan de deur klopt. Dan wil een bestemmingplan op het Caribische eiland nog wel eens sneller dan dat een kameleon van kleur kan verschieten, van bestemming veranderen. En dan begint de ellende voor de vliegende zoogdieren.

Onderspit

In het verleden zijn op Bonaire al grotten, die bewoond waren met unieke vleermuiskolonies, weggebuldozerd en weggevaagd ten behoeve van woningbouw. En niet alleen de grotten op de bouwplaatsen zelf delven dan het onderspit, ook de grotten in een wijde omgeving van de nieuwe woonwijken zullen door de vleermuizen worden verlaten. Zogezegd; vleermuizen zijn uiterst stressgevoelig en gedijen enkel en alleen bij absolute rust. Hopelijk ontstaat er op Bonaire geen situatie waarin het hele eiland in de loop van de tijd bezaaid is met fraaie accommodaties en faciliteiten die enkel en alleen zijn ingebed in een kale zandvlakte. Een woestijn waaruit al het leven vertrokken is doordat twee vleermuissoorten, met een sleutelrol in de natuur van Bonaire, van het eiland verjaagd zijn!

Meer informatie over de zoogdieren van Bonaire


Reactie 1
Het gaat dus niet alleen om het bezoeken van grotten te verbieden / beperken. Veel belangrijker is de habitat van de vleermuis te beschermen. Binnen Nederlandse wetgeving zijn vleermuizen beschermd. Hun habitat en dus ook de grotten kunnen slechts in uitzonderlijke gevallen worden aangetast. Goed zou zijn om te bezien wat dat nu inhoud voor de status van vleermuizen op Bonaire en daarmee hun slaapplaatsen. Erik

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire

Plaza Resort Bonaire

All Inclusive Hotel Plaza Resort Bonaire

Met de geweldige all inclusive formule van Plaza Resort is het onbeperkt genieten op Bonaire!

Meer info

Reisgidsen Bonaire

Reisgidsen over Bonaire

Ga jij naar Bonaire? Dan zijn deze reisgidsen over Bonaire onmisbaar voor jou!

Meer info

Auto huren op Bonaire

Huurauto Bonaire

Wat is er nou leuker om met een auto er op uit te trekken om het eiland te verkennen? Doen!

Meer info

Activiteiten op Bonaire

Kajakken op Bonaire

De allerleukste activiteiten op Bonaire boek je thuis al eenvoudig online bij Viator!

Meer info

Tip AB Car Rental

Ga jij naar Bonaire en zoek je een betrouwbare autoverhuurder? Dan is AB Car Rental een uitstekende partner. AB Car Rental heeft als enige autoverhuurder € 0,00 eigen risico! Bekijk de tarieven!

Tip Plaza Resort Bonaire

Uit persoonlijke ervaring kunnen wij dit hotel van harte aanbevelen. All inclusive, dus lekker zorgeloos en relaxed. Heerlijke cocktails aan de bar, een bbq aan het strand of ander thema diner, wat hebben wij genoten. De kamers zijn ruim, zeer comfortabel en de staf is super vriendelijk. Het huisrif voor de deur is geweldig, tijdens het snorkelen zagen we daar zelfs een schilpad! Wij komen er zeker terug. Beoordeeld met een 8.5. Meer info & Direct boeken!

Tip Snorkeltour Bonaire

Wil jij met een gids gaan snorkelen op Bonaire? Je ziet er de mooiste, kleurrijke vissen en wie weet ook wel een zeeschildpad. Hapjes, drankjes en snorkeluitrusting zijn inbegrepen! Boek deze tour bij Viator. Beoordeeld met 5.0 uit 5.0 sterren. Direct boeken!

Wil jij voordelig op vakantie naar Bonaire? Bekijk dan de last minutes en aanbiedingen!

TOP 10
Ben je op zoek naar de beste vakanties naar Bonaire? Bekijk dan de TOP 10 pakketreizen Bonaire!

TUI
De Vakantie Discounter
Stip Reizen
Corendon
PrijsVrij
By June vakantie Bonaire met huurauto
Beach Check Aanbiedingen
D-Reizen Aanbiedingen