Column: De voortplanting van koraal op Bonaire!

Eens per maand lijkt het alsof de zon ook ’s nachts schijnt. Bij helder weer staat dan hoog aan de sterrenhemel de volledige maan brutaal de stralen van de zon te weerkaatsen naar de aarde. Dit verschijnsel wordt volle maan genoemd. Tijdens volle maan bevindt de maan, vanaf de zon gezien, zich aan de andere kant van de aarde. Op dat moment is het verlichte deel van de maan vanaf de aarde dus volledig te zien. Dit bijzondere fenomeen fascineert de mensheid al duizenden jaren.

Koraal en koraalvis BonaireGa zeker snorkelen of duiken op Bonaire. Je ziet prachtig koraal en de mooiste vissen.

Western

Zo zijn er bijvoorbeeld honderden films gemaakt waarbij volle maan een rol speelt. Iedereen heeft weleens een Western gezien waarbij de cowboys dichter op het kampvuur kruipen als ze het gehuil en geblèr horen van wolven hoog in de bergen, op het moment dat het volle maan wordt. Ook het transformeren van mensen naar weerwolven ten tijde van volle maan, is op het witte doek al in vele varianten uitgewerkt.

Getijdenwerking

Maar volle maan zorgt naast romantiek en bijgeloof ook voor tastbare veranderingen op de aarde en daar maken verschillende diersoorten dankbaar gebruik van. Tijdens volle maan staan namelijk de aarde, maan en zon op één lijn. Gedurende deze formatie is de invloed van de twee genoemde hemellichamen op de getijdenwerking, de periodieke afwisseling van eb en vloed, op de blauwe planeet het grootst en daar houden sommige dieren strategisch rekening mee. De getijdenwerking wordt constant beïnvloedt door de zon, aarde en maan. Echter; tijdens volle maan is deze beïnvloeding zogezegd het grootst en worden er enorme krachten op de zeeën en oceanen losgelaten. Hierdoor ontstaat springvloed en zal er een hogere waterstand ontstaan met metershoge, onstuimige golven.

Kwetsbare levensfase

Terug naar de dieren. In welke levensfase zijn dieren eigenlijk het meest kwetsbaar? En welke potentiële gevaren dreigen er dan? Dieren lopen het meest gevaar rondom de voortplanting en geboorte en moeten dan met name waken voor roofdieren en extreme omgevings- en weersomstandigheden. Iedereen die weleens naar National Geographic Channel of Animal Planet kijkt, kan zich de beelden herinneren van gnoes in de Serengeti.

Als de wilde beesten bevallen van kalveren is er geen tijd voor beschuit met roze of blauwe muisjes. De pasgeboren hoefdieren moeten namelijk binnen drie minuten op hun poten staan om vervolgens in volle vaart mee te galopperen met hun moeders. Dit om te voorkomen dat ze in no-time vakkundig in duizend stukjes worden geknipt door wachtende leeuwen, hyena’s en jakhalzen. Daarnaast worden ze, door de jaarlijkse extreme droogte in dat gebied van Afrika, direct gedwongen om een uitputtend reisje te maken van achthonderd kilometer naar de groene sappige graslanden.

Kangoeroes

Andere diersoorten hebben het veel gemakkelijker. Neem kangoeroes. Als een jonge kangoeroe wordt geboren, bivakkeert hij nog een jaar lang als een prinsje in de buidel van zijn moeder. De verwende kangoeroe-baby heeft daar heel weinig te vrezen. Je kunt de buidel van een kangoeroe vergelijken met een luxe penthouse dat voorzien is van alle gemakken. Je zit hoog en droog en de kachel staat aan, bovendien is er een minibar aan boord in de vorm van vier tepels die voor een constante zoete melkaanvoer zorgen. Het enige wat de kangoeroe-peuter uitvoert gedurende dit jaar, is zo nu en dan brutaal en relaxed zijn kopje boven de rand van de buidelzak uitsteken om een glimp op te vangen van de Australische savanne. Op Bonaire huppelt echter een diersoort rond die wél kwetsbaar is rondom de voortplantingsperiode. Nou ja, rondhuppelen. Koraal huppelt niet echt vrolijk rond, koraal kan zich feitelijk niet verplaatsen. Echter, koraal is geen plant; het behoort wel degelijk tot het dierenrijk.

Samenwerking

Wat is nu precies koraal? Koraal is een mutualistische, symbiotische samenwerking tussen duizenden koraaldiertjes (koraalpoliepen) en miljoenen algjes (zoöxanthellen) die tezamen een kolonie vormen. De koraaldiertjes zijn maximaal een paar centimeter groot en geven aan de algjes het veilige huisje waarin zij kunnen leven. Als tegenprestatie leveren de algjes suikers als energiebron voor de koraaldiertjes en halen ze kalk uit het zeewater dat nodig is voor het exoskelet van de koraaldiertjes. Koraaldiertjes zijn dus dieren die zich niet kunnen verplaatsen en ook niet actief op zoek kunnen gaan naar geschikte partners. Hoe lossen deze diertjes dit op? Hoe daten de dames en heren koraaldiertjes?

Koraalriffen op BonairePrachtig koraal op Bonaire.

Koraal schiet kuit

Eens per jaar voltrekt zich een wonder in het koraalrif van Bonaire; de koraaldiertjes lanceren simultaan miljarden gameten in de waterkolom. Dit zou de grootste orgie binnen het dierenrijk genoemd kunnen worden. Gameten zijn pakketjes van eicellen en zaadcellen. Dit fenomeen wordt het ‘kuitschieten van koraal’ genoemd (eng: ‘coral spawning’ of ‘mass spawning’). Kort na de lancering vallen de bundeltjes uiteen in eicellen en zaadcellen die door het zeewater hun eigen weg zoeken naar andere eicellen en zaadcellen van andere kolonies. De bevruchting vindt plaats in het vrije water, waarna er uiteindelijk koraallarfjes ontstaan die zich vasthechten op stukken rots om vervolgens verder uit te groeien.

Dit is een wonderbaarlijk verschijnsel. De Caribische Zee verandert in korte tijd in een dikke erwtensoep van eicellen en zaadcellen. Voor de meeste rifbewoners is dit het startpunt van het jaarlijkse culinaire feest. Miljoenen voedzame eicellen en zaadcellen vallen dan ook ten prooi aan vraatzuchtige roofvissen. Naast predatoren vormen onstuimige wateromstandigheden het tweede gevaar voor de koraalgameten. Het zeewater moet namelijk een optimale temperatuur hebben voor de ontwikkeling van de koraallarfjes en er mogen geen sterke stromingen aanwezig zijn, waardoor de gameten te ver zouden kunnen afdrijven.

Drie unieke parameters

De timing van de koraaldiertjes wat betreft de ideale wateromstandigheden verloopt fenomenaal. Koraaldiertjes gebruiken namelijk drie unieke parameters om het perfecte tijdstip te bepalen voor het kuitschieten. Dit proces verloopt met de precisie van een Zwitsers uurwerk. Het jaargetijde vertelt het koraal in welke maand het zeewater de hoogste temperatuur heeft. In september is het zeewater van Bonaire met gemiddeld negenentwintig graden Celsius het warmst.

Vervolgens leert de stand van de maan het koraal wanneer de Caribische Zee het minst wild is. Tijdens volle maan is het zogezegd springvloed en is de oceaan onstuimig en onberekenbaar, maar na zeven dagen is het water weer volledig tot rust gekomen. Tot slot bepaalt het dag- en nachtritme het exacte tijdstip van het kuitschieten. Precies drie uur na zonsondergang verkeert de Caribische Zee die Bonaire omringt in de meest gunstige omstandigheid voor de voortplanting van koraal.

Honderd miljoen jaar

Samengevat: ieder jaar in de maand september, zeven dagen na volle maan, drie uur na zonsondergang schiet het koraal op het Nederlandse duikeiland massaal kuit. Het is amper te geloven! Het geheim van dit wonder zit in de huid van de koraaldiertjes. Deze huid bevat temperatuur- en lichtgevoelige cellen die veranderingen in jaargetijden, maancycli en het dag- en nachtritme met de hoogste nauwkeurigheid kunnen detecteren.

Bonaire is ongeveer honderd miljoen jaar geleden ontstaan en gedurende die tijd is er al volle maan en kuitschieten van koraal te aanschouwen op het eiland. De komende honderd miljoen jaar zal het nog steeds maandelijks volle maan zijn op Bonaire. Of de komende honderd miljoen jaar volle maan in de maand september begeleid zal worden door het kuitschieten van het koraal, is nog maar de vraag. De lijst van natuurlijke en antropogene bedreigingen voor het kwetsbare koraal is oneindig lang. Wellicht is het binnen twintig jaar wel gedaan met het koraalrif en het fascinerende kuitschieten op het Benedenwindse Eiland.

Meer informatie over het koraal van Bonaire

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire

Plaza Resort Bonaire

All Inclusive Hotel Plaza Resort Bonaire

Met de geweldige all inclusive formule van Plaza Resort is het onbeperkt genieten op Bonaire!

Meer info

Reisgidsen Bonaire

Reisgidsen over Bonaire

Ga jij naar Bonaire? Dan zijn deze reisgidsen over Bonaire onmisbaar voor jou!

Meer info

Auto huren op Bonaire

Huurauto Bonaire

Wat is er nou leuker om met een auto er op uit te trekken om het eiland te verkennen? Doen!

Meer info

Activiteiten op Bonaire

Kajakken op Bonaire

De allerleukste activiteiten op Bonaire boek je thuis al eenvoudig online bij Viator!

Meer info

Tip AB Car Rental

Ga jij naar Bonaire en zoek je een betrouwbare autoverhuurder? Dan is AB Car Rental een uitstekende partner. AB Car Rental heeft als enige autoverhuurder € 0,00 eigen risico! Bekijk de tarieven!

Tip Plaza Resort Bonaire

Uit persoonlijke ervaring kunnen wij dit hotel van harte aanbevelen. All inclusive, dus lekker zorgeloos en relaxed. Heerlijke cocktails aan de bar, een bbq aan het strand of ander thema diner, wat hebben wij genoten. De kamers zijn ruim, zeer comfortabel en de staf is super vriendelijk. Het huisrif voor de deur is geweldig, tijdens het snorkelen zagen we daar zelfs een schilpad! Wij komen er zeker terug. Beoordeeld met een 8.5. Meer info & Direct boeken!

Tip Snorkeltour Bonaire

Wil jij met een gids gaan snorkelen op Bonaire? Je ziet er de mooiste, kleurrijke vissen en wie weet ook wel een zeeschildpad. Hapjes, drankjes en snorkeluitrusting zijn inbegrepen! Boek deze tour bij Viator. Beoordeeld met 5.0 uit 5.0 sterren. Direct boeken!

Wil jij voordelig op vakantie naar Bonaire? Bekijk dan de last minutes en aanbiedingen!

TOP 10
Ben je op zoek naar de beste vakanties naar Bonaire? Bekijk dan de TOP 10 pakketreizen Bonaire!

TUI
De Vakantie Discounter
Stip Reizen
Corendon
PrijsVrij
By June vakantie Bonaire met huurauto
Beach Check Aanbiedingen
D-Reizen Aanbiedingen