Column: Sporen van indianen op Bonaire!

Ruim achtduizend jaar geleden sprongen grote groepen indianen van het vaste land van Zuid-, Midden-, en Noord-Amerika brutaal en gedecideerd in hun uitgeholde boomstammen om er vervolgens koers mee te zetten naar de ruim duizend, toen nog maagdelijke, eilanden in de Caribische Archipel. De indianen wilden waarschijnlijk hun leefgebieden uitbreiden en zagen op de Caribische eilanden mogelijkheden. De Caribische eilanden zijn overigens vernoemd naar de Cariben-indianen, een indianenstam die uiteindelijk in het gebied is gaan wonen.

Rotstekening BonaireOp Bonaire tref je op dertig plaatsen rotstekeningen.

De eerste mensen

Eenmaal aangekomen op de Caribische eilanden hoefden de indianen in eerste instantie weinig strijd te leveren; zij waren de eerste mensen aldaar. De eilanden waren honderd miljoen jaar eerder door mastodontisch vulkanisch geweld boven het wateroppervlak van de onstuimige en woeste Caribische Zee getild. Nadat de helse vuren uitdoofden, de verstikkende rookpartijen optrokken en de kolkende lava-rivieren stolden, kon de evolutie in al haar enthousiasme gaan ontbranden en ontwikkelde zich een breed spectrum aan unieke planten en dieren op de eilanden. Het moet er toen de indianen arriveerden werkelijk paradijselijk hebben uitgezien.

Vredelievende wezens

Op dat moment hadden de dieren op de Caribische eilanden nog nooit kennisgemaakt met vertegenwoordigers van de Homo Sapiens en moesten zij er maar op vertrouwen dat ze te maken hadden met vredelievende wezens die met goede bedoelingen hun territoria betraden. Hagedissen, leguanen en vogels lieten zich in eerste instantie dus waarschijnlijk ook gemakkelijk vangen door de hongerige predatoren van het vaste land en belandden pardoes en zonder genade op de vlammende BBQ’s en grills van de indianen. Over de aantallen indianen die uiteindelijk uitzwierven over de Caribische Archipel bestaat binnen de antropologische wetenschap geen duidelijke consensus. Sommige hoogleraren beweren dat het om honderdduizenden indianen gaat, andere professoren denken te kunnen bewijzen dat miljoenen indianen uiteindelijk de honderden verschillende Caribische eilanden bewoonden.

C14-datering

Bonaire stond niet direct bovenaan het verlanglijstje van de eilanden van de indiaanse pioniers. Het Benedenwindse Eiland werd niet 8.000 jaar, maar ‘pas’ 3.600 jaar geleden door de indianen ‘gekoloniseerd’. Lange tijd werd gedacht dat de indianen 3.300 jaar geleden uit hun kano’s stapten en aan wal gingen op Bonaire, maar door unieke archeologische vondsten in 2011 zijn daar nog drie eeuwen bijgekomen. In het jaar 1600 voor Christus huppelden er dus voor het eerst mensen rond aan de kust van het huidige Washington Slagbaai Nationaal Park in het noorden van Bonaire. De datering werd uitgevoerd via de ingenieuze radiokoolstofdatering (C14-datering) van de gevonden voorwerpen op die plaats. De indianen van Bonaire kwamen waarschijnlijk per kano vanaf het buureiland Curaçao. Met de C14-datering is het mogelijk om artefacten (objecten die door de mens vervaardigd zijn, bijvoorbeeld vuurstenen bijlen) en ecofacten (objecten die niet door de mens vervaardigd zijn, maar wel in aanraking met de mens zijn geweest, bijvoorbeeld graanresten) tot 62.000 jaar oud te dateren.

Niet goed afgelopen

De eerste groepen indianen leefden als semi-nomaden op Bonaire, zich voedend met de dieren van de zee en het land. Latere groepen, waaronder de Caiquetío’s, een stam van het volk van de Arowakken, hadden een vaste verblijfplaats en bedreven naast visserij en jacht ook landbouw. De zoete aardappel, die nu nog in de Bonairiaanse keuken liefdevol wordt gepureerd, stamt rechtstreeks af van de landbouwproducten van de eerste bewoners van Bonaire. Helaas is het met de indianen niet goed afgelopen. Toen Columbus in 1492 met zijn zeeschuitje de Caribische archipel binnenvoer, werd indirect het startschot gegeven voor een eeuwenlange tsunami van Europese kolonisten: Engelsen, Fransen, Hollanders, Spanjaarden en Scandinaviërs. Deze toenmalige wereldmachten bevochten elkaar doorlopend en roofden de eilanden leeg. Sommige Caribische eilanden wisselenden destijds meer dan dertig keer van eigenaar; de Bovenwindse Eilanden Saba en Sint Eustatius zijn daar markante voorbeelden van. Hierbij was uiteindelijk geen ruimte meer voor de indianen. Ze werden op veel eilanden vermoord, afgevoerd, tot slaaf gemaakt of stierven aan voor hen onbekende ziektes. Ruim 8.000 jaar cultuur werd in een paar eeuwen tijd de nek omgedraaid. Heden ten dage leven er op de Caribische eilanden nog maar zo’n 4.000 directe afstammelingen van de indianen.

Bord Indian InscriptionsInformatiebord over de rotstekeningen op Bonaire.

Skeletten

Gelukkig hebben de indianen op Bonaire veel sporen achtergelaten die de tand des tijds hebben overleefd. Veel archeologische vondsten hebben zich verzameld in de diverse musea op het eiland en zijn daar te bewonderen voor geïnteresseerden. De indianen leefden destijds op Bonaire nog in het steentijdperk. Zij kenden het gebruik van metaal niet en waren daarom aangewezen op natuurlijke gesteentes. Vuursteen werd bijvoorbeeld gebruikt voor het maken van snij-, schraap-, en boorwerktuigen. Vuursteen is een uniek materiaal dat goed te bewerken is en bovendien een scherpe breuk geeft, vergelijkbaar met glas. Voor het vervaardigen van bijlen en ander groot gereedschap werd gebruik gemaakt van vulkanisch gesteente.Verder zijn er werktuigen, schelpsieraden, urnen, aardewerken voorwerpen en uitgeholde boomstammen uit de indiaanse tijd gevonden op het eiland. Bovendien zijn er voorwerpen die gemaakt zijn van goud, bot, schelp en koraal boven de grond gehaald.

Totale euforie en uiterste opwinding

Maar het absolute archeologische hoogtepunt vond plaats in maart 1976. Bonaire was wekenlang in totale euforie en uiterste opwinding. Tijdens de bouw van een school stuitten bouwvakkers tijdens graafwerkzaamheden op menselijke restanten. C14-datering wees uit dat het skelet 760 jaar oud was en een indiaanse man moest zijn geweest tussen de 40 en de 50 jaar oud, met een lengte van 170-176 centimeter. Tien jaar later was het weer bingo en werd een tweede skelet opgegraven. Ditmaal betrof het een vrouw met een leeftijd tussen de 22 en 28 jaar oud met een lengte van 150-156 centimeter. Archeologen en antropologen beleefden destijds op het Bonaire hun finest hour en konden hierdoor meer puzzelstukjes op de juiste plaats leggen. Het 760-jarige skelet wordt heden ten dage zorgvuldig gekoesterd en is voor geïnteresseerden te bewonderen in het Bonaire Museum.

Rotstekeningen

Maar je hoeft niet noodzakelijkerwijs een museum in te duiken om sporen van de indianen te bezichtigen. Op Bonaire zijn namelijk in de buitenlucht én in grotten op zo’n dertig plaatsen rotstekeningen oftewel petroglyphen te bezichtigen. De tekeningen worden op Bonaire Marca di Indjan genoemd. Pieter van Koolwijk, een pastoor te Rincon, was de eerste bewoner van Bonaire die geïnteresseerd raakte in de rotstekeningen van de indianen. In al zijn ijver heeft hij de inscripties al in 1875 nauwkeurig nagetekend. Deze tekeningen zijn in 1907 voor het eerst gepubliceerd door de geschiedschrijver Pater Euwens. Maar wat stellen de tekeningen en krabbels eigenlijk voor? Zijn het religieuze uitingen? Er zijn inmiddels hele bibliotheken volgeschreven over de mogelijke betekenissen van de rotstekeningen van de indianen. Enerzijds wordt aangenomen dat het primitieve kunstuitingen zijn, anderzijds waren het waarschijnlijk manieren om onderling met elkaar te kunnen communiceren. De kleuren van de rotstekeningen zijn overwegend roodbruin, waarbij de verf die gebruikt is een planten- of mineralenachtergrond heeft. Het is overigens moeilijk om de indianen inscripties exact te dateren omdat er weinig organisch materiaal is gebruikt. De C14-datering techniek schiet in dat geval tekort.

Wegbewijzering Indian InscriptionsWegbewijzering naar de Indian Inscriptions.

Digitale tijdperk Welke sporen laten wij eigenlijk achter in het digitale tijdperk? Als een hedendaagse computer al met de geringste hoeveelheid water in contact komt, slaan de ‘stoppen’ door en raken de ‘eentjes en nulletjes’ ernstig in de war. Op dat moment wordt alle opgebouwde data rücksichtslos naar de eeuwige jachtvelden verdreven. Daar staat tegenover dat als je een orkaan over de rotstekingen van Bonaire laat trekken, de inscripties gewoon intact blijven. Er zijn de afgelopen duizenden jaren al miljarden liters regenwater op de tekeningen neergekletterd en ze zijn nog steeds in de buitenlucht te bewonderen. Er zijn op Bonaire waarschijnlijk nog veel meer sporen van de indianen te ontdekken als er beter naar gezocht zou worden. Helaas dreigen er wel gevaren bij de archeologische vindplaatsen, zoals ongebreidelde bouwactiviteiten, vandalisme en artefactenroof voor de kunsthandel. Op veel eilanden in de Caribische archipel hebben meedogenloze bulldozers archeologische vindplaatsen aan gort gereden of hebben geraffineerde kunstrovers grote hoeveelheden artefacten illegaal van de eilanden afgevoerd. Hopelijk gaan zich dit soort rampscenario’s zich niet op Bonaire voltrekken!

Meer informatie over rotstekeningen op Bonaire


Reactie 1
Als kind hebben we met onze ouders op Bonaire gewoond. Op een avond reed mijn vader door de kunuku en week op het laatste moment uit voor iets, wat een dronken man bleek te zijn. Die heeft hij toen naar huis gebracht. De volgende dag kwam die man met een jonge lora, om dankjewel te zeggen. "Voor de kinderen!" Die lora heette vanaf toen Leike. Leike vloog vaak mee naar school en bleef daar rondhangen, tot we weer naar huis gingen. Jammer genoeg mochten we hem niet meenemen, toen we weer naar Nederland vertrokken. Papegaaienziekte! Zo kwam hij bij nieuwe baasjes terecht. Ik ben blij, dat er nu meer inzicht is in de eindigheid van de natuur en de grote rijkdom die daarin steekt. Niet alleen voor het toerisme. Arnold Schunck

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire

Plaza Resort Bonaire

All Inclusive Hotel Plaza Resort Bonaire

Met de geweldige all inclusive formule van Plaza Resort is het onbeperkt genieten op Bonaire!

Meer info

Reisgidsen Bonaire

Reisgidsen over Bonaire

Ga jij naar Bonaire? Dan zijn deze reisgidsen over Bonaire onmisbaar voor jou!

Meer info

Auto huren op Bonaire

Huurauto Bonaire

Wat is er nou leuker om met een auto er op uit te trekken om het eiland te verkennen? Doen!

Meer info

Activiteiten op Bonaire

Kajakken op Bonaire

De allerleukste activiteiten op Bonaire boek je thuis al eenvoudig online bij Viator!

Meer info

Tip AB Car Rental

Ga jij naar Bonaire en zoek je een betrouwbare autoverhuurder? Dan is AB Car Rental een uitstekende partner. AB Car Rental heeft als enige autoverhuurder € 0,00 eigen risico! Bekijk de tarieven!

Tip Plaza Resort Bonaire

Uit persoonlijke ervaring kunnen wij dit hotel van harte aanbevelen. All inclusive, dus lekker zorgeloos en relaxed. Heerlijke cocktails aan de bar, een bbq aan het strand of ander thema diner, wat hebben wij genoten. De kamers zijn ruim, zeer comfortabel en de staf is super vriendelijk. Het huisrif voor de deur is geweldig, tijdens het snorkelen zagen we daar zelfs een schilpad! Wij komen er zeker terug. Beoordeeld met een 8.5. Meer info & Direct boeken!

Tip Snorkeltour Bonaire

Wil jij met een gids gaan snorkelen op Bonaire? Je ziet er de mooiste, kleurrijke vissen en wie weet ook wel een zeeschildpad. Hapjes, drankjes en snorkeluitrusting zijn inbegrepen! Boek deze tour bij Viator. Beoordeeld met 5.0 uit 5.0 sterren. Direct boeken!

Wil jij voordelig op vakantie naar Bonaire? Bekijk dan de last minutes en aanbiedingen!

TOP 10
Ben je op zoek naar de beste vakanties naar Bonaire? Bekijk dan de TOP 10 pakketreizen Bonaire!

TUI
De Vakantie Discounter
Stip Reizen
Corendon
PrijsVrij
By June vakantie Bonaire met huurauto
Beach Check Aanbiedingen
D-Reizen Aanbiedingen