Column: Invaderende troepialen op Bonaire!

De vorige president van Venezuela strooide bij tijd en wijle oorlogsretoriek uit over de ABC-eilanden, waarbij hij zelfs het woord annexatie doodleuk in zijn mond nam. Volgens hem lagen Aruba, Bonaire en Curaçao binnen de territoriale wateren van Venezuela en behoorden dus aan Venezuela toe. Hij heeft het echter nooit aangedurfd om zijn marine daadwerkelijk te laten uitvaren.

Een zeemacht waarvan overigens Nederlandse marinemensen nog steeds bulderend van het lachen over het kazerneterrein van Den Helder rollen. Ooit heeft namelijk een vaderlandse minister van Defensie gezegd dat de Venezuelaanse oorlogsvloot bestond uit ‘een zwikje aftandse oorlogsschuitjes die nog niet eens in staat zijn om een postduif uit de lucht te schieten’. Tja, dan krijg je de lachers wel op je hand.

Wijlen Hugo Chávez liet dus nooit zijn vloot opstomen naar de ‘afvallige’ Benedenwindse Eilanden, maar het dierenrijk van het Zuid-Amerikaanse land stuurde in de jaren zeventig van de vorige eeuw alvast wel zijn oranje troep(en)ialen vooruit. Oranje troepialen zijn kleurrijke zangvogeltjes die het tamelijk ver geschopt hebben in Venezuela. Het vrolijk zingende fladderaartje is namelijk ooit gepromoveerd tot de nationale vogel van het land.

De oranje troepiaal op Bonaire.

Kleurspoeling

Sinds een viertal decennia fladdert de oranje troepiaal dus ook rond op Divers Paradise. Iedereen die voor het eerst een oranje troepiaal op Bonaire in de ogen kijkt, denkt vandoen te hebben met een oranje ekster. Een ekster die zijn zwart-witte veren meer dan zat was en een oranje kleurspoeling op zijn verenpak heeft losgelaten. Maar los van het kleurverschil lijkt de oranje troepiaal als twee druppels water op de ekster. Oranje troepialen zijn prachtige vogels die bovendien voor de duvel niet bang zijn. Ze houden zich dus ook op in gebieden waar mensen wonen.

Het menu van oranje troepialen bestaat voor de helft uit fruit en voor de andere helft uit insecten, maar als ze in een opportunistische bui zijn, vergrijpen ze zich ook graag aan eitjes en jonge vogeltjes. Het feit dat oranje troepialen onder andere felle bejagers zijn van sprinkhanen, verleidt fruittelers soms om oranje troepialen in te zetten op hun akkers om sprinkhanen te verdrijven. Oranje troepialen zijn verder uitmuntende zangvogels die een heel repertoire aan geluiden uit hun mouw kunnen schudden. Normaliter verlaat het ‘troepie-óé troepie-óé’ hun snavel, maar als ze het op hun heupen krijgen, kunnen ze zelfs gaan jodelen en transformeren ze Bonaire tot een tropisch Alpeneilandje.

De mooie kleuren en het prachtige gezang van het vogeltje zorgt ervoor dat sommige mensen het beest graag opsluiten in een vogelkooi. De oranje troepiaal bivakkeert dus nog niet zo lang op Bonaire, terwijl zijn kleine neef de gele troepiaal al zijn hele evolutionaire leven op het eiland woont en zelfs endemisch is voor alle drie de ABC-eilanden. De contrasten tussen beide vogels zijn groot. De oranje troepiaal mengt zich zogezegd gerust onder de mensen, terwijl de gele troepiaal veel schuwer is en daardoor lastiger te spotten valt. De gele troepiaal zal ook minder gemakkelijk dan zijn oranje gekleurde familielid, doorstoten naar de finaleronde van de ‘The Voice Birds’. Het gezang van de gele troepiaal is minder indrukwekkend dan dat van de oranje troepiaal.

Piet Boon

Het zangtalent van de gele troepiaal mag dan beperkt zijn, dat geldt zeker niet voor zijn architectonische inzichten. Als een gele troepiaal een nestje gaat bouwen, kan Piet Boon daar nog een puntje aan zuigen. Boon staat te boek als een stulpjesbouwer die duurzaamheid hoog in het vaandel heeft staan. Zo heeft de geboren Zaandammer een broertje dood aan energieslurpende airconditioners. Hij laat liever de immer loeiende passaatwind ingenieus door zijn Bonairiaanse strandvilla’s caramboleren, om het zo voor de bewoners aangenaam te houden.

De gele troepiaal openbaart zich als een ware recyclingmachine en hergebruikt alles wat wij mensen achteloos in de natuur achterlaten. Zo krijgen onder andere stukken visdraad en nylongaren een tweede leven en worden door de weefvogel keurig vervlochten in hun op cocon gelijkende hangende nestjes. Als een oranje troepiaal een nieuwe woning nodig heeft, marcheert dat heel anders. Hij klopt doodleuk aan bij het huisje van een wildvreemde vogelfamilie en sommeert hen direct het pand te verlaten. In het beste geval. Het komt namelijk ook voor dat hij meteen de eitjes en net-geborenen opslobbert. Tja, dan is het voor de rest van de familie wel duidelijk hoe laat het is.

Flappie

Als een diersoort op een plaats wordt losgelaten waar hij van nature niet thuishoort, ontstaan er grote problemen. De introductie van konijnen in Australië door de Engelsen in 1859, ten faveure van de jacht, is daar het meeste markante mondiale voorbeeld van. Konijnen hebben Down Under namelijk geen natuurlijke vijanden en dan wordt het al heel snel gezellig bij de flappies. Tegenwoordig grazen meer dan 350 miljoen konijnen vakkundig het Australische landschap weg.

Helaas kan Bonaire ook over dit soort problematiek meepraten. Koraalduivels zijn momenteel bezig met de grote schoonmaak van het Bonairiaanse rif. Bij vrijwel alle 469 vissoorten die resideren op het rif gaat het dun door de broek als koraalduivels ten tonele verschijnen. Op Aruba hebben ze naast koraalduivels in de zee ook nog wat ongenode gasten aan wal. Wurgslangen en reuzenpadden hebben het daar net iets te goed naar hun zin en liquideren derhalve net iets teveel van de overige vertegenwoordigers van het dierenrijk op One Happy Island.

In het verleden is er wel wat onderzoek gedaan naar de invloed van de oranje troepiaal op het wel en wee van andere zangvogels op Bonaire. Oranje troepialen zijn namelijk extreem territoriaal; als ze maar niet het hele Nederlandse duikeiland als hun hele territorium gaan beschouwen en alle andere gevleugelde vrienden van Bonaire de deur gaan wijzen.

Meer informatie over vogels op Bonaire

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire