Column: Freediving op Bonaire!

Het feit dat mensen geen kieuwen maar longen hebben, zorgt ervoor dat het verblijf onder water zonder een duikuitrusting bijzonder vijandig is. Als mensen onder water ademen, zal de dood binnen enkele minuten op de deur kloppen. Het is zaak om onder water de adem in te houden om het nog na te kunnen vertellen. Sommige mensen hebben dat adem in houden tot ware kunst verheven en vinden daar grote liefhebberij in. Het geeft hen een diepe rust of juist een verpletterende adrenaline rush. Al duizenden jaren verblijven mensen met slechts één ademteug voor langere tijd onder de waterspiegel. Vroeger doken parelvissers in Azië en sponsduikers in Zuid-Europa in tientallen meters diep water om daar respectievelijk pareloesters en sponsdieren van de oceaanvloer te grissen. Tegenwoordig worden bovengenoemde kostbaarheden gekweekt of met behulp van persluchtflesjes uit de natuur geroofd. Het hobbymatig onder water duiken met slechts één enkele ademteug wordt freediving of vrijduiken genoemd. De sport kent tientallen verschillende (wedstrijd)disciplines en maakt momenteel een stormachtige ontwikkeling door.

Freediver op BonaireBonaire is een paradijs voor freedivers.

11 minuten en 35 seconden

De drie meest aansprekende onderdelen van het freediven zijn het zo lang mogelijk je hoofd onder water steken in een zwembad, zo ver mogelijk onder water zwemmen in een zwembad en zo diep mogelijk afdalen in zee. Dit allemaal met slechts één ademteug. Stéphane Mifsud is erg bekwaam in de eerst genoemde categorie. De Fransman draaide in 2009 zijn gezicht in het water van een zwembad en begon pas na 11 minuten en 35 seconden weer naar lucht te happen. Een nieuw wereldrecord was geboren. In datzelfde jaar liet de Amerikaanse illusionist en stuntman David Blaine zich opsluiten in een met watergevulde doorzichtige ‘kerstbal’ tijdens een live uitzending van The Oprah Winfrey Show. Pas na 17 minuten en 4 seconden stak hij weer vrolijk zijn hoofd boven water. Deze tijd werd nooit officieel erkend. Boze tongen beweerden namelijk dat de goochelaar, vlak voor de recordpoging aan 100% zuurstof had lopen lurken en bovendien minutenlang had gehyperventileerd voordat hij de waterbol binnenstapte. Dit zijn de geijkte trucjes om de bijna onweerstaanbare ademprikkels tijdelijk op het verkeerde been te zetten. Dave Mullins is een andere wereldrecordhouder binnen het freediven. In 2010 zwom de Nieuw-Zeelander 218 meter onder water in een zwembad. Dat zijn ruim acht baantjes in een 25-meterbad. Over dit zwemtochtje deed Mullins 4 minuten en 11 seconden. Echter het meest spectaculaire onderdeel van freediven is het No Limits. Het No Limits freediven haalt regelmatig de kranten en journaals.

Maximaal geholpen

Bij het No Limits is het de bedoeling dat de freediver een zo groot mogelijke diepte bereikt. Om dit doel te bereiken, wordt de duiker maximaal geholpen; hij hoeft niet zelf een hoekduikje te maken en op eigen kracht de diepte van de oceaan te zoeken. Het No Limits freediven lijkt wel op een moderne manier van kielhalen. Tijdens het kielhalen werd er een loden harnas om de schouders van een gestrafte gehangen en werd hij aan een touw onder een schip heen getrokken. Meestal kon de beste man het dan niet meer navertellen. Ook bij het No Limits wordt de freediver in een soort schild vastgebonden met een ingewikkeld hefboomsysteem de diepte ingeschoten om vervolgens weer naar de wateroppervlakte gelanceerd te worden door middel van een met lucht gevulde ballon. Alles wordt uit de kast gehaald om de duiker naar een zo groot mogelijke diepte te brengen.

The Deepest Man on Earth

Herbert Nitsch is momenteel de big shot bij het No Limits. De Oosterijker bereikte in 2007 de recorddiepte van 214 meter bij het Griekse eiland Spetses. In 2012 legde hij de lat nog wat ‘lager’. In dat jaar ging Nitsch bij een ander Grieks eiland te water en stopte de wijzer van de dieptemeter pas bij 244 meter. Deze prestatie werd echter niet in de recordboeken bijgeschreven. Nitsch kwam namelijk tijdens het opstijgen gruwelijk in de problemen en werd uiteindelijk gered door zijn veiligheidsduikers. Aanvankelijk werd gedacht dat Nitsch een forse beschadiging aan zijn brein zou overhouden aan dit ongeval, maar wonderbaarlijk genoeg genas de Oostenrijkse durfal volledig.

Freediving BonaireZoals je ziet is het water heel helder op Bonaire, ideaal voor freedivers, duikers en snorkelaars.

Records op Bonaire

Bonaire is één van de topbestemmingen voor het freediven in de Caribische archipel. Zo af en toe melden zich dan ook de kanonnen van het mondiale freediven zich in de wateren van het koraaleiland. De Braziliaanse freediver Karol Meyer komt regelmatig naar Bonaire om topprestaties te leveren. In 2012 vestigde ze op het duikeiland een nieuw mondiaal record op het onderdeel Skandalopetra. Tijdens het Skandalopetra wordt de freediver zonder duikbrilletje, zonder neusklemmetje, zonder wetsuit en zonder zwemvinnen vanaf een boot de oceaan ingekieperd. Om het zinkproces te versnellen, wordt de duiker bovendien volgehangen met ballast. Op het diepste punt wordt de freediver met een touw weer naar boven getakeld. Meyer haalde op Bonaire een diepte van 68,9 meter. Carlos Coste is een andere topatleet die op Bonaire regelmatig zijn freedive-kunstjes vertoont. Naast het verleggen van persoonlijke grenzen geeft de Venezolaan ook cursussen en workshops op het Benedenwindse Eiland. Voor belangstellenden is het dan mogelijk om op een verantwoorde manier de kneepjes van het vak te leren. Vaak laat Coste zijn leerlingen rondfladderen bij het wrak van de Hilma Hooker, het beroemde drugsschip dat zijn laatste rustplaats vond in de wateren van Bonaire.

Mentale sport

Feitelijk is freediven een constant gevecht tussen de ademhalingsreflex en de onderwaterreflex (duikreflex). De ademhalingsreflex zorgt ervoor dat mensen automatisch gaan ademen waardoor de longen zich voltanken met lucht. Onder water zorgt de onderwaterreflex ervoor dat mensen onbewust stoppen met ademen waardoor de longen zich niet vullen met water. Als een net geboren kind te water gaat, zal hij reflexmatig ophouden met ademhalen. Het is de kunst bij het freediven om niet te snel toe te geven aan de ademprikkel, maar uiteindelijk zullen ook mensen onder water reflexmatig gaan ademen met alle gevolgen van dien. Iedereen die zijn adem inhoudt, wordt al snel geconfronteerd met de eerste ademprikkel. Deze eerste ademprikkel dient zich aan als de stijgende CO2-curve het pad kruist met de dalende O2-curve in het bloed. Freedivers proberen de aankomst van de eerste ademprikkel zo lang mogelijk uit te stellen en zetten daarvoor verschillende strategieën in zoals hyperventilatie, HeartMath-technieken en concentratieoefeningen waaronder yoga. Bij het hyperventileren verlaagt de duiker kunstmatig de CO2-concentratie in zijn bloed, waardoor de eerste ademprikkel zich later aandient. Maar het belangrijkste aspect van het freediven blijft dat de atleet in een topconditie verkeerd.

Onweerstaanbaar

Het normale menselijk lichaam kan ongeveer 8 weken zonder eten, 5 dagen zonder water, 2 dagen zonder slaap en slechts 3 minuten zonder zuurstof. Dit verklaart ook direct waarom de ademprikkel zo enorm sterk moet zijn en voor de meeste ongetrainde mensen bijna onweerstaanbaar is. Met name de hersenen en het hart zijn extreem gevoelig voor een tekort aan zuurstof. Als een freediver het gevecht met de ademprikkel te succesvol aangaat, zal het lichaam een andere strategie volgen om het brein en het hart te beschermen. Bij te weinig zuurstof in het bloed, zet het lichaam uiteindelijk alles in de slaapstand om zuurstof te sparen. Je valt flauw. Aan wal is dat geen probleem, maar wel in het water. Zonder hulp van derden wacht dan uiteindelijk de verdrinkingsdood. Aan de kant is het natuurlijk óók een probleem als je bijvoorbeeld met een snelle Audi op de Duitse Autobahn aan het scheuren bent, dan wil je vanzelfsprekend ook niet out gaan.

Samba

Daarnaast komen freedivers op enorme dieptes waar een gigantische druk heerst. Met zo’n enorme massa water drukkend op het lichaam, daalt de hartslag naar zes slagen per minuut en worden de longen ter grootte van een mandarijn in elkaar geperst. Als je dan weer naar de wateroppervlakte stijgt, zetten de longen uit en willen zuurstof opnemen en onttrekken dit aan het bloed. De freediver kan dan bewusteloos raken. Dit fenomeen wordt de shallow water black-out genoemd. Tot slot wacht er nog een gevaar direct aan de wateroppervlakte. Als een freediver na een duik te snel lucht inademt, kan er namelijk een samba ontstaan. De duiker maakt dan met zijn hoofd dansachtige bewegingen die grote gelijkenissen vertonen met feestende Brazilianen tijdens het carnaval in Rio. Deze samba heeft echter niets met muziek te maken, maar is een soort epileptische aanval. Onder artsen bestaat momenteel nog geen consensus over het wel of niet schadelijk zijn van samba’s als gevolg freediven.

Mensenhaai

Soms vinden er mooie interacties plaats tussen freedivers en zeedieren. Zo was in 2002 een Chinese freediver op de bodem van een dolfinarium tegen zijn ademprikkels aan het vechten om zijn persoonlijk record adem inhouden te verbreken. Het water in het 10 meter diepe bassin was echter zo koud dat zijn benen in een verlamming schoten en verder dienst weigerden. Zijn begeleidingsteam aan de kant had niet door dat de man onmogelijk nog naar boven kon zwemmen en daardoor langzaam aan het sterven was. Een witte walvis die ook in het bassin ronddobberde, sloeg de tragedie wel gade en besloot in actie te komen. Waarschijnlijk heeft het zeezoogdier hoofdschuddend gedacht dat een Homo sapiens zich ook nooit als Homo delphinus moet gaan gedragen. De witte walwis liet zich die dag van zijn beste kant zien en duwde met zijn neus de bijna verdrinkende freediver weer naar de wateroppervlakte.

Sharkman

Freediven wordt ook ingezet bij het onderzoek naar visjes en andere oceaanbewoners. Als freediver ben je dan eenmaal meer één met de natuur. Met een persluchtflesje jaag je als luchtbellende producerende vreemdeling de meeste zeedieren de stuipen op het lijf. De meest extreme vorm hiervan is de research naar witte haaien. De Zuid-Afrikaan Mike ‘Sharkman’ Rutzen freedived voor dit doel tussen deze enorme rovers. De beelden die dat oplevert, zijn onthutsend. Je ziet de witte haaien hardop denken, zal ik die wijsneus in 1000 stukjes knippen of zal ik hem maar in zijn waan laten. Het moet gezegd worden, Rutzen is geen bange man. De meeste duikers schijten al zeven kleuren stront als ze tijdens het veilige kooiduiken oog in oog komen te staan met witte haaien. Rutzen niet. Hij dobbert, zonder enige vorm van bescherming, stoïcijns tussen de indrukwekkende roofvissen in het vrije water.

Steve Irwin scenario

Soms grijpt Rutzen enigszins provocerend de rugvin van zo’n great white. Het gigantische beest zoekt dan, met de Zuid-Afrikaan op zijn rug, als een soort schrikreactie met een enorme snelheid de diepte van de oceaan op. Je zou het een nieuwe discipline van het freediven kunnen noemen: No Limits Ultimate. Ditmaal word je dan niet met een hightech slede de diepte ingeschoten, maar krijg je een lift van de meer dan 3.500 kilogram wegende toppredator van de oceaan. Toch vrees ik dat het een keer fout gaat. Dat vroeg of laat het Steve Irwin-scenario zich gaat ontrollen. Dat er een dag komt dat een witte haai de spielerei van Rutzen beu is en pardoes aan de beste man gaat knagen. Dat lijkt me geen fijne ervaring. Mensenhaaien kunnen namelijk met hun bek ruim 3.000 kilogram druk per vierkante centimeter opbouwen, vergelijkbaar met een Afrikaanse olifant die met zijn volle gewicht op je pink gaat zitten. Tja, dan ben je wel even uitgefreedived, taxeer ik.

Meer informatie over freediving op Bonaire

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire

Plaza Resort Bonaire

All Inclusive Hotel Plaza Resort Bonaire

Met de geweldige all inclusive formule van Plaza Resort is het onbeperkt genieten op Bonaire!

Meer info

Reisgidsen Bonaire

Reisgidsen over Bonaire

Ga jij naar Bonaire? Dan zijn deze reisgidsen over Bonaire onmisbaar voor jou!

Meer info

Auto huren op Bonaire

Huurauto Bonaire

Wat is er nou leuker om met een auto er op uit te trekken om het eiland te verkennen? Doen!

Meer info

Activiteiten op Bonaire

Kajakken op Bonaire

De allerleukste activiteiten op Bonaire boek je thuis al eenvoudig online bij Viator!

Meer info

Tip AB Car Rental

Ga jij naar Bonaire en zoek je een betrouwbare autoverhuurder? Dan is AB Car Rental een uitstekende partner. AB Car Rental heeft als enige autoverhuurder € 0,00 eigen risico! Bekijk de tarieven!

Tip Plaza Resort Bonaire

Uit persoonlijke ervaring kunnen wij dit hotel van harte aanbevelen. All inclusive, dus lekker zorgeloos en relaxed. Heerlijke cocktails aan de bar, een bbq aan het strand of ander thema diner, wat hebben wij genoten. De kamers zijn ruim, zeer comfortabel en de staf is super vriendelijk. Het huisrif voor de deur is geweldig, tijdens het snorkelen zagen we daar zelfs een schilpad! Wij komen er zeker terug. Beoordeeld met een 8.5. Meer info & Direct boeken!

Tip Snorkeltour Bonaire

Wil jij met een gids gaan snorkelen op Bonaire? Je ziet er de mooiste, kleurrijke vissen en wie weet ook wel een zeeschildpad. Hapjes, drankjes en snorkeluitrusting zijn inbegrepen! Boek deze tour bij Viator. Beoordeeld met 5.0 uit 5.0 sterren. Direct boeken!

Wil jij voordelig op vakantie naar Bonaire? Bekijk dan de last minutes en aanbiedingen!

TOP 10
Ben je op zoek naar de beste vakanties naar Bonaire? Bekijk dan de TOP 10 pakketreizen Bonaire!

TUI
De Vakantie Discounter
Stip Reizen
Corendon
PrijsVrij
By June vakantie Bonaire met huurauto
Beach Check Aanbiedingen
D-Reizen Aanbiedingen