Column: Door de wind gemoduleerde waaibomen op Bonaire

Onder ideale omstandigheden groeit een boom het liefst in een kaarsrechte lijn omhoog. Dit om zichzelf in een perfecte positie te manoeuvreren voor het spervuur van stralen van de zon die het mogelijk maakt dat de fotosynthese-fabrieken in de bladeren maximaal renderen.

Boom op BonaireWat een prachtige boom langs de weg op Bonaire.

Kustmammoetboom

Het gezegde: ‘de bomen groeien niet tot in de hemel’ mag dan wel graag gebezigd worden, maar sommige bomen komen toch een heel eind. De kustmammoetbomen die wortelschieten in de Amerikaanse staat Californië doorschieten met gemak de honderdenvijftien meter grens. Dan praten we dus over boompjes die hoger zijn dan de Utrechtse Dom. Naast het feit dat de kustmammoetboom het juiste genenpakket heeft voor dit huzarenstukje, speelt ook mee dat de omgevingsfactoren hem goed gezind zijn. De kustmammoetbomen staan gezellig bij elkaar in voor mensen nauwelijks doordringbare bossen, maar ook de elementen hebben hierdoor minder vat op het wel en wee van de boompjes.

Wind

Hoe anders is dat op Bonaire! Op dit Caribische eiland zijn geen beschermende bossen waardoor bomen vaak als solisten het landschap opsieren, maar daardoor wél doorlopend onder vuur liggen van de weerbarstige elementen. Bomen, struiken en cactussen hebben het dan zwaar te verduren. De koperen ploert beukt vrijwel dagelijks rücksichtslos op hun kruin, het in het stuifwater opgeloste zeezout knaagt voortdurend aan hun bast en ze krijgen als klap op de vuurpijl constant de wind van voren.

Vooral die wind is een doorn in het oog voor de flora van Bonaire. In de Caribische archipel is de passaatwind heer en meester. Deze immer loeiende wind geselt doorlopend de bomen op de eilanden. Voor hen geldt letterlijk: buigen of barsten. Nou dan maken ze nog liever een diepe buiging voor zijne koninklijke hoogheid de passaatwind, dan dat ze ook maar een minuut denken te capituleren. Want dat is wat er gebeurt met de bomen op Bonaire; ze buigen gewillig met de wind mee.

Waaibomenhout

Bomen die door de wind in een bepaalde richting worden geboetseerd, worden ‘waaibomen’ genoemd. Het waaibomenhout dat eventueel geoogst kan worden heeft doorgaans een slechte reputatie omdat het veel noesten of knoesten bevat. Met de uitdrukking: ‘het is gemaakt van waaibomenhout’ wordt bedoeld dat iets van zeer slechte kwaliteit is. Indirect is dit geen prettig compliment voor waaibomen en dat is niet echt fair. Het zijn namelijk zeer geharde bomen die meer respect verdienen dan even weggezet te worden als waardeloos brandhout. Wil een boompje namelijk goede houtkwaliteit leveren, dan moet het de godganse dag gepamperd worden. Dan moeten ze onder andere in een beschermend bosje groot zijn geworden. De waaibomen van Bonaire worden geenszins in de watten gelegd.

Vraatzuchtige geiten

Naast de wind zijn er nog meer factoren die de flora op Bonaire pesten. De meeste bomen en planten vallen namelijk ten prooi aan het leger van (ver)wilde(rde) geiten dat op het Nederlandse duikeiland resideert. Op Bonaire huppelen ongeveer 30.000 van deze kleine herkauwers rond die tamelijk grootse plannen hebben. Zij hebben namelijk de ambitie om alle vertegenwoordigers van het plantenrijk op Bonaire vakkundig te liquideren; de vraatzucht van geiten is enorm.

Geiten op BonaireOp Bonaire kom je vaak wilde geiten tegen.

Fotomodel

In de rest van de wereld mag men dan wel neerbuigend over waaibomen gesproken worden, op de ABC-eilanden echter worden waaibomen op handen gedragen en mag iedereen er keurig met zijn (s)tengels vanaf blijven. De beroemdste waaibomen op de Benedenwindse Eilanden zijn de zogenaamde ‘dividivi-bomen’. Dividivi-bomen kunnen maximaal negen meter hoog worden en hebben tot ware kunst vervlochten wortels en stammen. Het lijken op mensen met dikke bossen (groen geverfde) haren die strak naar achteren zijn geföhnd.

Oude mannetjes

Dividivi-bomen staan voorovergebogen als oude mannetjes in het Bonairiaanse landschap en fungeren als het natuurlijke kompas van het eiland. Ze wijzen namelijk altijd naar het zuidwesten omdat de passaatwind altijd uit het noordoosten komt aanwakkeren. De stam is hierdoor onder een hoek van negentig graden gebogen. De bomen komen veel voor op de Benedenwindse Eilanden en in bepaalde delen van Latijns Amerika. Elders in de wereld weigeren de boompjes vooralsnog wortel te schieten. Sommige dividivi’s hebben zo de wind van voren gekregen, dat de kruinen van de bomen contact maken met de grond. Het zijn dan bomen die niet in verticale maar in horizontale richting voortwoekeren.

De dividivi-boom die wortel heeft geschoten op het Arubaanse ‘Eagle Beach’ is zelfs het meest gefotografeerde object van One Happy Island. Er zijn inmiddels miljoenen en nog eens miljoenen kiekjes van dit boompje geschoten. Zijn beeltenis duikt op in alle brochures en alle denkbare prullaria (t-shirts, kopjes, petjes, handdoeken, et cetera) die je in Oranjestad tegen het lijf loopt.

Tannine

Zoals eerder vermeld vormen geiten een ware plaag op Bonaire; ze vreten alles op. De dividivi-bomen laten ze echter ongemoeid. De bast is namelijk een nauwelijks te nemen bastion en bovendien bevatten dividivi-bomen het giftige tannine. Tannine is een looizuur en bevindt zich in de rijpe peulen van de plant. De peulen werden vroeger naar Nederland verscheept en daar vermalen en gebruikt in de leerlooierij. Tot de jaren vijftig van de vorige eeuw werd tannine uitgevoerd. De tannine werd door de leerlooiers gebruikt om van een ‘jas van een koe’ een ‘jas voor een mens’ te maken. Tegenwoordig kun je de rijpe peulen op Bonaire ook gebruiken om de stof van je leren schoenen te poetsen.

Leven van de lucht

Naast het feit dat dividivi-bomen tegen de zon en wind moeten vechten, is ook de Bonairiaanse grond niet erg vruchtbaar. Maar de dividivi-bomen hebben een geniale list bedacht om toch dagelijks aan hun natje en droogje te komen, ze onderhouden een symbiotische relatie met bacteriën. De wortels van de dividivi-bomen omsingelen eerst een zwikje nietsvermoedende bacteriën. Er ontstaan dan zogenaamde ‘wortelknolletjes'. In deze wortelknolletjes zetten de gegijzelde bacteriën stikstof uit de lucht om in organische stikstofverbindingen die vervolgens ten goede komen aan de dividivi-boom. dividivi-bomen leven dus van lucht. Uniek in het plantenrijk.

Zonnescherm

Behalve dat dividivi-bomen als natuurlijke sculpturen ware traktaties vormen voor het menselijke oog, kunnen ze ook handig zijn voor de mens. Door de dividivi’s kun je namelijk nooit verdwalen op het koraaleiland, ze wijzen als een natuurlijke wegbewijzering altijd naar dezelfde kant. Daarnaast is de dividivi-boom zeer prettig om je auto onder te parkeren, ze fungeren dan als een soort zonnescherm. Op deze manier blijft de auto mooi koel, als je bijvoorbeeld een kantduik aan het maken bent.

Mythes

Je kunt natuurlijk ook lekker onder een dividivi-boom gaat zitten om uit de zon te blijven. Pas dan wel op dat je niet in slaap dommelt. Op Bonaire waaien namelijk fantastische mythes rond over de dividivi-bomen. Zo denken Bonairianen dat als je onder een dividivi-boom in slaap sukkelt, dat je niet meer uit jezelf wakker wordt maar dat je wakker gemaakt moet worden door iemand anders!

Meer informatie over de flora op Bonaire

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire

Plaza Resort Bonaire

All Inclusive Hotel Plaza Resort Bonaire

Met de geweldige all inclusive formule van Plaza Resort is het onbeperkt genieten op Bonaire!

Meer info

Reisgidsen Bonaire

Reisgidsen over Bonaire

Ga jij naar Bonaire? Dan zijn deze reisgidsen over Bonaire onmisbaar voor jou!

Meer info

Auto huren op Bonaire

Huurauto Bonaire

Wat is er nou leuker om met een auto er op uit te trekken om het eiland te verkennen? Doen!

Meer info

Activiteiten op Bonaire

Kajakken op Bonaire

De allerleukste activiteiten op Bonaire boek je thuis al eenvoudig online bij Viator!

Meer info

Tip AB Car Rental

Ga jij naar Bonaire en zoek je een betrouwbare autoverhuurder? Dan is AB Car Rental een uitstekende partner. AB Car Rental heeft als enige autoverhuurder € 0,00 eigen risico! Bekijk de tarieven!

Tip Plaza Resort Bonaire

Uit persoonlijke ervaring kunnen wij dit hotel van harte aanbevelen. All inclusive, dus lekker zorgeloos en relaxed. Heerlijke cocktails aan de bar, een bbq aan het strand of ander thema diner, wat hebben wij genoten. De kamers zijn ruim, zeer comfortabel en de staf is super vriendelijk. Het huisrif voor de deur is geweldig, tijdens het snorkelen zagen we daar zelfs een schilpad! Wij komen er zeker terug. Beoordeeld met een 8.5. Meer info & Direct boeken!

Tip Snorkeltour Bonaire

Wil jij met een gids gaan snorkelen op Bonaire? Je ziet er de mooiste, kleurrijke vissen en wie weet ook wel een zeeschildpad. Hapjes, drankjes en snorkeluitrusting zijn inbegrepen! Boek deze tour bij Viator. Beoordeeld met 5.0 uit 5.0 sterren. Direct boeken!

Wil jij voordelig op vakantie naar Bonaire? Bekijk dan de last minutes en aanbiedingen!

TOP 10
Ben je op zoek naar de beste vakanties naar Bonaire? Bekijk dan de TOP 10 pakketreizen Bonaire!

TUI
De Vakantie Discounter
Stip Reizen
Corendon
PrijsVrij
By June vakantie Bonaire met huurauto
Beach Check Aanbiedingen
D-Reizen Aanbiedingen