Column: De flora van Bonaire in gevaar!

Het landschap van Bonaire kent meerdere gezichten. Tijdens de droge periode is water op rantsoen en oogt het eiland dor en droog. Gedurende het regenseizoen daarentegen, worden de hemelsluizen wagenwijd opengezet en zuigen de planten en bomen zich gulzig vol met water. Het duikeiland kleurt zich dan weelderig groen.

Flora van BonaireTijdens het regenseizoen kleur Bonaire groen.

In de loop van de tijd hebben talloze verschillende plantensoorten zich op het eiland kunnen ontwikkelen en handhaven. Helaas schuiven er de laatste tijd donkere wolkjes boven de plantengemeenschap van Bonaire. Geen wolkjes die het bij tijd en wijle noodzakelijke water komen brengen. De spreekwoordelijke wolkjes waar we het nu over hebben, zetten de flora op het Caribische eiland flink onder druk. Veranderende weersomstandigheden, vraatzuchtige geiten en invasieve exotische planten zijn de belangrijkste boosdoeners.

Klimaatverandering

De mensheid heeft de laatste eeuw dermate veel fossiele brandstoffen opgestookt dat de atmosfeer nu hoogzwanger is van enorme massa’s broeikasgassen. De effecten hiervan worden zo zoetjes aan steeds meer zichtbaar. Eén van de belangrijkste veranderingen, is dat het kwik steeds hogere niveaus zoekt in de thermometer. Het wordt warmer op de planeet.

Het rif van Bonaire had altijd de optimale temperatuur voor haar meest beroemde inwoner, het wonderbaarlijke koraal. Echter koraal is uitermate temperatuurgevoelig. Op het moment dat het oceaanwater een paar graden boven de gewenste temperatuur stijgt, gooit het koraal de kont in de krib. Het organisme gaat dan van kleur verschieten, gaat verbleken en gaat uiteindelijk het hoekje om. Koraal mag je overigens niet voor de volle honderd procent bij de plantenfamilie parkeren, koraal is een prettige samenwerking tussen koraaldiertjes enerzijds en kalkwiertjes anderzijds. Het zijn juist de kalkwiertjes die dienst weigeren bij het klimmen van de watertemperatuur en daarmee dus ook de koraaldiertjes te gronde richten.

Ook op de andere eilanden van Caribisch Nederland zijn de effecten van de klimaatverandering waarneembaar. Zo bestaat de unieke vegetatie op de Mount Scenery op Saba bij de gratie van de mist die om de 877 meter hoge vulkaan danst. Sommige planten die op de flanken van de ‘vuurspuwende berg in ruste’ wonen, steken namelijk hun wortels niet logischerwijs in de grond, maar brutaal in de lucht. Op deze manier kunnen ze hun waterbehoefte aan de gecondenseerde lucht onttrekken. Echter, door de stijgende temperatuur wordt de mistkraag steeds hoger de berg opgeschoven, waardoor uiteindelijk unieke biotopen de nek zal worden omgedraaid. Worteltjes in de lucht steken, zal dan geen nut meer hebben. De wortels zullen dan gebarbecued worden door de immer beukende koperen ploert. Verdroging ligt dan op de loer.

Overbegrazing

Mensen zijn niet de enige bewoners van Bonaire. Tienduizenden geiten, schapen, ezels, koeien, varkens en kippen rennen ook rond in het Bonairiaanse landschap. Deze veestapel (g)raast als een soort tsunami over het eiland heen en laat zich door niets en niemand tegenhouden. Alleen al in het Washington Slagbaai National Park hebben zich ruim 12.000 geiten verschanst en dat zullen er rap meer worden. Geiten doen namelijk niet aan anticonceptie.

Het zal niet meer lang duren en het geitenvolkje overstijgt numeriek het mensenvolkje dat zich op Bonaire heeft genesteld. De geitenmamma’s werpen minimaal twee lammeren per jaar; reken maar uit. Bovendien hebben de kleine herkauwers op het Nederlandse duikeiland geen vijanden. De geiten hebben de Bonairianen namelijk slim buitenspel gezet door zich terug te trekken in de onherbergzame gebieden van het park. Gebieden die vrijwel ontoegankelijk zijn voor de mens.

Het zal een peperdure campagne worden om het geitenprobleem in het park ooit de baas te worden. Een astronomische hoeveelheid geld zal dan op tafel moeten worden gelegd om gedurende 2 á 3 jaar de mankracht en het materiaal te bekostigen die nodig zijn om de dieren in het afgelegen en ruige park te vangen. In het park zijn overigens wel al een aantal no-go-area’s voor onze allesvreters ingesteld. Gebieden waar ze niet welkom zijn. Gebieden die keurig zijn afgeschermd met hekken. Daar zie je dat de planten hun koppen weer boven het (maai)veld durven uit te steken. Daar verschijnen weer de eerste groene scheuten boven de grond. Groene scheuten die niet direct verhakseld worden door vermalende kaken van de onverzadigbare planteneters.

Geiten knagen het liefst aan jonge plantjes. Bij voorkeur niet aan jonge cactussen. Jonge cactussen hebben namelijk een verdediging opgetrokken bestaande uit vlijmscherpe stekels. Geiten vinden het doorgaans niet prettig als hun snuit gepierced wordt door deze natuurlijke stiletto’s. De ouder wordende (mannelijke) mens verliest zijn (hoofd)haren. Senioren cactussen raken overeenkomstig met het klimmen der jaren hun (bast)stekels kwijt. Een dodelijke evolutionaire fout. Geiten hebben namelijk dan wél een risicoloze toegang tot de stekelplant. De schors wordt in no-time door de dieren gescalpeerd met uiteindelijk een dode cactus tot gevolg.

Geiten van BonaireGeiten op Bonaire.

Het geitenprobleem buiten het park is ook niet gemakkelijk te tackelen. Sociaal-economische belangen en natuurbelangen knallen dan frontaal op elkaar. Voor veel Bonairianen is de geit namelijk een heilige (koe) die enorm belangrijk is als vlees- en melkleverancier.

Invasieve plantensoorten

Stonden de rubberliaan en de neemboom maar op het menu van de geiten! Deze exotische planten zijn ooit op Bonaire terechtgekomen en hebben toen besloten om nooit meer het eiland te verlaten. Helaas zijn de planten nu een plaag op Bonaire. Rubberlinanen en neembomen vertonen namelijk dictatoriale trekjes. Ondanks het feit dat ze er niet thuishoren en bescheidenheid hen zou sieren, hebben ze de ambitie om het hele duikeiland in bezit te nemen. Tijdens deze missie zijn alle methodes geoorloofd. De rubberlinanen en neembomen zaaien zich heel makkelijk uit en overwoekeren de andere planten op een verstikkende manier.

Bonaire kent een handjevol inheemse plantensoorten die nergens anders op de planeet te zien zijn. De twee bovengenoemde woekerplanten kunnen een sterke bedreiging gaan vormen voor deze inheemse unieke planten en de overige bomen en planten op Bonaire. Als er een rubberliaan of neemboom vrolijk op je Bonairiaanse akkertje staat te groeien en bloeien, hoef je niet bij het gemeenteloket in de rij te gaan staan voor een kapvergunning. Op het eiland mag je namelijk deze planten met huid en haar uit de grond trekken. Men is dit soort jongens liever kwijt dan rijk.

Grote uitdaging

Bonaire staat voor een grote uitdaging. De boel de boel laten zal er uiteindelijk toe leiden dat er door bovengenoemde gevaren een drastische verarming van de plantensoorten zal plaatsvinden. Juist de variatie van bomen en planten is essentieel voor gezonde ecosystemen, waarin planten en dieren optimaal kunnen floreren!

Meer informatie over de flora van Bonaire

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire

Plaza Resort Bonaire

All Inclusive Hotel Plaza Resort Bonaire

Met de geweldige all inclusive formule van Plaza Resort is het onbeperkt genieten op Bonaire!

Meer info

Reisgidsen Bonaire

Reisgidsen over Bonaire

Ga jij naar Bonaire? Dan zijn deze reisgidsen over Bonaire onmisbaar voor jou!

Meer info

Auto huren op Bonaire

Huurauto Bonaire

Wat is er nou leuker om met een auto er op uit te trekken om het eiland te verkennen? Doen!

Meer info

Activiteiten op Bonaire

Kajakken op Bonaire

De allerleukste activiteiten op Bonaire boek je thuis al eenvoudig online bij Viator!

Meer info

Tip AB Car Rental

Ga jij naar Bonaire en zoek je een betrouwbare autoverhuurder? Dan is AB Car Rental een uitstekende partner. AB Car Rental heeft als enige autoverhuurder € 0,00 eigen risico! Bekijk de tarieven!

Tip Plaza Resort Bonaire

Uit persoonlijke ervaring kunnen wij dit hotel van harte aanbevelen. All inclusive, dus lekker zorgeloos en relaxed. Heerlijke cocktails aan de bar, een bbq aan het strand of ander thema diner, wat hebben wij genoten. De kamers zijn ruim, zeer comfortabel en de staf is super vriendelijk. Het huisrif voor de deur is geweldig, tijdens het snorkelen zagen we daar zelfs een schilpad! Wij komen er zeker terug. Beoordeeld met een 8.5. Meer info & Direct boeken!

Tip Snorkeltour Bonaire

Wil jij met een gids gaan snorkelen op Bonaire? Je ziet er de mooiste, kleurrijke vissen en wie weet ook wel een zeeschildpad. Hapjes, drankjes en snorkeluitrusting zijn inbegrepen! Boek deze tour bij Viator. Beoordeeld met 5.0 uit 5.0 sterren. Direct boeken!

Wil jij voordelig op vakantie naar Bonaire? Bekijk dan de last minutes en aanbiedingen!

TOP 10
Ben je op zoek naar de beste vakanties naar Bonaire? Bekijk dan de TOP 10 pakketreizen Bonaire!

TUI
De Vakantie Discounter
Stip Reizen
Corendon
PrijsVrij
By June vakantie Bonaire met huurauto
Beach Check Aanbiedingen
D-Reizen Aanbiedingen