Column: Bonaire door de lens van Dos Winkel!

Sommige mensen zijn uiterst productief in hun leven en starten gedurende hun bestaan meerdere carrières op. De Nederlandse duizendpoot Dos Winkel is daar een fraai voorbeeld van. De geboren Haarlemmer heeft het begin van zijn leven gewerkt als succesvol orthopedisch fysiotherapeut, heeft zichzelf vervolgens ontwikkeld tot wereldberoemd onderwaterfotograaf en reist nu de halve wereld over als zelfbenoemd ambassadeur van de zee.

Om onder water plaatjes te schieten, moet je ook de kunsten van de duiksport meester zijn. Winkel liep het duikvirus een kwart eeuw geleden op, tijdens een zakelijk verblijf op Aruba en wrong zich sindsdien al meer dan 3.500 keer in een neopreen kikvorspak. Alles bij elkaar opgeteld, bivakkeerde Winkel dus al driekwart jaar van zijn leven permanent onder water. Winkel heeft inmiddels vrijwel in alle wereldzeeën en oceanen gedoken en heeft daarnaast een bijzondere liefde voor Bonaire ontwikkeld. Op het Nederlandse duikeiland heeft hij jarenlang gewoond en waarschijnlijk iedere individuele koraalpoliep, papegaaivis en adelaarsrog vastgelegd op de gevoelige plaat.

PapegaaivisPapegaaivis

Onderwaterfotograaf

Winkel was zijn hele leven actief in de fotografie, maar na zijn ‘maiden-dive’ op One Happy Island voltrok zich de transitie van landfotograaf tot onderwaterfotograaf. Hij is vooral befaamd om zijn detailfoto’s van het maritieme leven, deze detailfoto’s worden dan later nog eens uitvergroot. Bovendien heeft Winkel zich gespecialiseerd in het fotograferen van vissenogen. Volgens hem zijn de visuele zintuigen van waterdieren het meest indrukwekkende wat de schepper of evolutie ooit kon creëren.

Door de manier van fotograferen van Winkel, wordt de rauwe anatomie van vissen tot ware kunst verheven, waarbij alle superlatieven te kort schieten om er een beschrijving van te geven. De staafjes en kegeltjes in het menselijke oog zullen onafgebroken vreugdedansjes maken bij het waarnemen van zulke betoverende kleuren en fascinerende vormen die voor de eeuwigheid zijn vastgelegd op de gevoelige plaat. Het is niet voor niets dat de prijzenkast van Winkel tjokvol zit met internationale trofeeën van erkenning.

Om de perfecte detailfoto te maken, moet het visje noodzakelijkerwijs tot op 5 centimeter afstand benaderd worden! Maar hoe benader je een visje tot zo’n absurd korte afstand? Visjes zitten daar doorgaans niet op te wachten. Op het moment dat ze een duiker al vanaf tientallen meters afstand zien zwemmen, willen ze zich al vlug uit de (voeten) maken.

Hoe lost Winkel dit op? Hij maakt dankbaar gebruik van het feit dat vissen intelligente dieren zijn en het talent hebben om te kunnen leren. Eerst maakt hij verschillende duiken, verspreid over meerdere dagen, op dezelfde locatie. Op deze manier probeert hij het vertrouwen van een visje te winnen en te laten merken dat hij geen gevaar vormt voor zijn voortbestaan. Hij probeert gewoonweg een vriendje van het visje te worden.

Maar dan komt het ultieme moment. Het moment dat Winkel het visje tot op een afstand van vijf centimeter moet naderen, hij moet de lens binnen die afstand van het diertje parkeren. Winkel mag dan wel een kameraad van het visje geworden zijn, maar om in de absolute comfortzone van een visje te komen, legt het zeebewonertje eerst nog een flinke eis op tafel; de fotograaf wordt verplicht zijn ademhaling even uit te zetten. Visjes houden niet van een luchtbellen-producerende-ademhaling van wildvreemde wezens die hen benaderen.

Vis op Bonaire

Daarnaast is onderwaterfotograferen niet te vergelijken met het maken van kiekjes aan wal. Onder water is bijvoorbeeld geen stabiel statief voorhanden. De foto’s worden dus vanuit de vrije hand gemaakt. Een trillend ledemaat is daarbij uiteraard niet gewenst. Maar het gaat nog verder, heel veel verder. Het menselijke hart klopt gemiddeld zeventig keer per minuut om voldoende kracht te genereren om al het bloed door de circulatie te pompen. Tijdens dat kloppen trilt het hele lichaam (lichtjes) mee en dat is in de fotografie niet wenselijk. Dus moet Winkel precies tussen twee hartslagen in ‘de trekker over halen’ van zijn fototoestel om zomin mogelijk vibraties te veroorzaken. Ieder minuscule beweging tijdens het nemen van de foto zal namelijk zijn sporen achterlaten in de uitvergroting later.

Om een geslaagde foto te maken, moet Winkel dus soms minutenlang zijn adem inhouden, waarbij hij zich dan ook nog eens moet concentreren op zijn hartritme om op het juiste moment te kunnen afdrukken. Hogeschool onderwaterfotografie dus, maar de beloning is doorgaans heel groot. Onthutsend mooie foto’s.

Natuurbeschermer

Naast het schieten van duizenden prachtige onderwaterfoto’s, maakt Winkel zich grote zorgen over de toekomst van de zee. Hij steekt nu een kwart eeuw zijn kop onder water en heeft in die (relatief) korte tijd de ecosystemen drastisch zien veranderen. Afstervende koraalriffen, verdwijnende mangrovebossen, rücksichtsloze overbevissing, stuitende vervuiling, ongebreidelde kustontwikkelingen en gehypte visoliepillen zijn fenomenen waar Winkel ’s nachts van wakker ligt.

Door allerlei omstandigheden zijn de bovengenoemde koraalriffen en mangrovebossen de laatste decennia enorm gedecimeerd in omvang. Deze twee unieke maritieme ecosystemen hebben zich in miljoenen ontwikkeld en vervullen in hun hoedanigheid als kraamkamers van de oceanen en wereldzeeën een sleutelfunctie binnen de ontwikkelingscyclus van vrijwel alle vissensoorten. Het hoeft verder geen betoog wat de consequenties zijn als er in de (nabije) toekomst geen babyvisjes meer worden geboren.

Zoals zo vaak is de mens de grote boosdoener. De mensen halen de goede dingen uit het water en dumpen de slechte dingen er weer in. Wereldwijd scheppen dagelijks twintig miljoen gemotoriseerde vissersbootjes zeebewoners uit het water. Daarentegen worden er iedere dag miljoenen kilo’s troep in dezelfde zee teruggekieperd. Winkel vergelijkt de oceanen treffend met ‘toiletten die nooit doorgetrokken worden’.

Winkel vreest dat als de mensheid doorgaat op de manier waarop men nu bezig is de oceanen binnen dertig jaar leeg zullen zijn. Met leeg wordt dan bedoeld dat de grote maritieme organismen verdwenen zullen zijn. Paradoxaal genoeg zal de totale hoeveelheid maritieme biomassa waarschijnlijk gelijk blijven of zelfs meer worden.

Wat is er aan de hand? Je zou een vergelijking kunnen maken met een fictieve situatie op land. Stel dat jagers alle vossen, dassen, bunzings, haviken, sperwers, valken en andere grote (roof)dieren uit de Nederlandse natuur halen. Dat betekent dat er minimaal een week lang taart met slagroom komt op de tafel bij konijnen, ratten, muizen, mussen en ander klein grut. Deze beesten hebben dan niets meer te vrezen en kunnen met volle overgave hun honger stillen en hun dorst laven in het open veld. Nederland zal dan overspoeld worden met kleine dieren. Dat is ook de situatie in de wereldzeeën en oceanen. Alle (grote) consumptie (roof)vissen worden in een recordtempo uit het water gehaald. De vloeren van de oceanen worden nu al bevolkt door miljarden krabben omdat die geen vijanden meer hebben.

Papegaaivis

Dat sommige vissen zeldzaam worden, blijkt wel uit de prijs die ervoor betaald wordt. Markant voorbeeld hiervan is de situatie rond de blauwvintonijn. Blauwvintonijnen zijn de reuzenpanda’s van de oceaan. Extreem zeldzaam dus. Het zijn dieren met ongekende eigenschappen. Het zijn vervolmaakte torpedo’s die sneller dan een Porsche accelereren en met een topsnelheid van vijfentachtig kilometer per uur door de Atlantische Oceaan racen. Helaas zijn Japanners dol op deze snelheidsduivels. Het is het meest begeerte visje in de sushi industrie, hierdoor zijn de dieren altijd fel bejaagd. Grote exemplaren worden tegenwoordig nog maar zelden gevangen en zijn honderdduizenden euro’s waard.

Als er een blauwvintonijn van enige omvang uit de oceaan wordt getakeld, wordt hij niet in duizend mootjes gehakt, maar verdwijnt in een zwaar beveiligde (diepvries)kluis. De Japanse eigenaren zakken rustig onderuit in hun comfortabele fauteuils en wachten geduldig op het moment dat de kiloprijs in de toekomst astronomische hoogtes gaat bereiken. De dieren zijn vandaag de dag pure beleggingsobjecten geworden. De jacht op het handjevol blauwvintonijnen dat nog in de oceanen ronddobbert, heeft overigens veel weg van moderne oorlogsvoering. Ultramoderne vliegtuigen, helikopters en boten. Alles wordt ingezet om de dieren op te sporen, te doden en aan boord te takelen.

De aanpak van Winkel is verrassend. Je zou denken; maak foto’s van stervende koraalformaties, maak foto’s van mangrovebossen die omgebouwd zijn tot landbouwgronden, maak foto’s van haaien waarvan de vinnen worden afgesneden terwijl ze nog leven, maak foto’s van verdrinkende zeezoogdieren die vast zitten in vissersnetten, maak foto’s van de enorme hoeveelheid plastic die in de oceanen ronddobbert. Probeer mensen op deze manier te shockeren en te laten realiseren dat het niet meer vijf voor twaalf is, maar zo langzamerhand vijf over twaalf. Maar misschien is de gekozen strategie van Dos Winkel wel veel beter en effectiever. Mensen niet met de lelijkheid maar met de schoonheid van de onderwaternatuur confronteren. De kleuren en vormen van de maritieme wereld zijn zo verpletterend mooi en fragiel, wellicht komt dat beter aan bij mensen!

Meer informatie de koraalriffen van Bonaire

De foto's op deze pagina zijn niet van Dos Winkel!


Reactie 1
Zag een documentaire op tv over werk van Dos Winkel fantastisch, zijn 25 jaar geleden op Bonaire geweest heb veel gedoken toen en ook beschadigingen zien gebeuren triest triest... Hoe kan ik iets doen voor uw werk? Jacob Denkers, Doetinchem

Bekijk het overzicht van de leukste columns over Bonaire

Plaza Resort Bonaire

All Inclusive Hotel Plaza Resort Bonaire

Met de geweldige all inclusive formule van Plaza Resort is het onbeperkt genieten op Bonaire!

Meer info

Reisgidsen Bonaire

Reisgidsen over Bonaire

Ga jij naar Bonaire? Dan zijn deze reisgidsen over Bonaire onmisbaar voor jou!

Meer info

Auto huren op Bonaire

Huurauto Bonaire

Wat is er nou leuker om met een auto er op uit te trekken om het eiland te verkennen? Doen!

Meer info

Activiteiten op Bonaire

Kajakken op Bonaire

De allerleukste activiteiten op Bonaire boek je thuis al eenvoudig online bij Viator!

Meer info

Tip AB Car Rental

Ga jij naar Bonaire en zoek je een betrouwbare autoverhuurder? Dan is AB Car Rental een uitstekende partner. AB Car Rental heeft als enige autoverhuurder € 0,00 eigen risico! Bekijk de tarieven!

Tip Plaza Resort Bonaire

Uit persoonlijke ervaring kunnen wij dit hotel van harte aanbevelen. All inclusive, dus lekker zorgeloos en relaxed. Heerlijke cocktails aan de bar, een bbq aan het strand of ander thema diner, wat hebben wij genoten. De kamers zijn ruim, zeer comfortabel en de staf is super vriendelijk. Het huisrif voor de deur is geweldig, tijdens het snorkelen zagen we daar zelfs een schilpad! Wij komen er zeker terug. Beoordeeld met een 8.5. Meer info & Direct boeken!

Tip Snorkeltour Bonaire

Wil jij met een gids gaan snorkelen op Bonaire? Je ziet er de mooiste, kleurrijke vissen en wie weet ook wel een zeeschildpad. Hapjes, drankjes en snorkeluitrusting zijn inbegrepen! Boek deze tour bij Viator. Beoordeeld met 5.0 uit 5.0 sterren. Direct boeken!

Wil jij voordelig op vakantie naar Bonaire? Bekijk dan de last minutes en aanbiedingen!

TOP 10
Ben je op zoek naar de beste vakanties naar Bonaire? Bekijk dan de TOP 10 pakketreizen Bonaire!

TUI
De Vakantie Discounter
Stip Reizen
Corendon
PrijsVrij
By June vakantie Bonaire met huurauto
Beach Check Aanbiedingen
D-Reizen Aanbiedingen